Page 148 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2565
P. 148
562 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 20 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2565
ตารางที่ 2 ต�ารับยาและสมุนไพรที่ใช้รักษาโรคเลือดโรคลมของหมอลินทร์ สิทธิพล
ต�ารับยารักษา สรรพคุณ สมุนไพร (ส่วนที่ใช้) ข้อบ่งใช้
1. โรคเลือด บ�ารุงเลือด โกฐเชียง (ราก) / โกฐสอ (เหง้า) / โกฐหัวบัว (เหง้า) / ต้มรับประทาน
(ประจ�าเดือน กระจายลม โกฐเขมา (เหง้า) / โกฐจุฬาลัมพา (ทั้งต้น) / ครั้งละ 1 แก้วเป๊ก
ผิดปกติ) เทียนด�า (เมล็ด) / เทียนแดง (เมล็ด) / เทียนขาว (เมล็ด) / หรือ 5 ช้อนโต๊ะ
เทียนข้าวเปลือก (เมล็ด) / เทียนตาตั๊กแตน (เมล็ด) / วันละ 2 ครั้ง
ข่า (เหง้า) / ขิง (เหง้า) / ขมิ้นอ้อย (เหง้า) / ก่อนอาหาร เช้า-เย็น
กระชาย (เหง้า) / กะทือ (เหง้า) / ไพล (เหง้า) / หากประจ�าเดือนมา
มะกา (ใบ) / ลูกจันทน์ (เมล็ด) / ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด) / ปกติให้หยุด
กระวาน (ผล) / กานพลู (ดอกตูม) / ยาด�า (ยางแห้งจาก รับประทาน
ใบของพืชในตระกูลว่านหางจระเข้) / ราชพฤกษ์ (เนื้อในฝัก)
2. โรคโลหิตจาง ฟอกโลหิต ไพล (เหง้า) / ขมิ้นอ้อย (เหง้า) / ข่า (เหง้า) / ขิง (เหง้า) / ต้มรับประทาน
บ�ารุงโลหิต กะทือ (เหง้า) / มะขาม (ใบ) / ส้มป่อย (ใบ) / มะกา (ใบ) / ครั้งละ 1 แก้วเป๊ก
โกฐเชียง (ราก) / โกฐสอ (เหง้า) / โกฐหัวบัว (เหง้า) / หรือ 5 ช้อนโต๊ะ
โกฐเขมา (เหง้า) / โกฐจุฬาลัมพา (ทั้งต้น) / วันละ 2 ครั้ง
เทียนด�า (เมล็ด) / เทียนแดง (เมล็ด) / เทียนขาว (เมล็ด) / ก่อนอาหาร เช้า-เย็น
เทียนข้าวเปลือก (เมล็ด) / เทียนตาตั๊กแตน (เมล็ด) /
ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด) / กระวาน (ผล) / กานพลู
(ดอกตูม) / ดีปลี (ดอก)
3. ไข้ทับระดู/ แก้ไข้ โกฐเชียง (ราก) / โกฐสอ (เหง้า) / โกฐหัวบัว (เหง้า) / ต้มรับประทาน
ระดูทับไข้ บ�ารุงโลหิต โกฐเขมา (เหง้า) / โกฐจุฬาลัมพา (ทั้งต้น) / มะลิ (ดอก) / ครั้งละ 1 แก้วเป๊ก
พิกุล (ดอก) / บุนนาค (ดอก) / สารภี (ดอก) / หรือ 5 ช้อนโต๊ะ
บัวหลวง (เกสร) / จันทน์แดง (แก่น) / จันทน์ขาว (แก่น) วันละ 2 ครั้ง
ก่อนอาหาร เช้า-เย็น
4. ไข้หน้าไฟ/ แก้ไข้ มะลิ (ดอก) / พิกุล (ดอก) / บุนนาค (ดอก) / สารภี (ดอก) / ต้มรับประทาน
ไข้หลังไฟ แก้ปลายมือ บัวหลวง (เกสร) / จันทน์แดง (แก่น) / จันทน์ขาว (แก่น) / ครั้งละ 1 แก้วเป๊ก
ปลายเท้าเย็น จันทน์ชะมด (แก่น) / ขอนดอก (เนื้อไม้) / หรือ 5 ช้อนโต๊ะ
ที่เกิดในหญิง มะขามป้อม (ผล) / สมอพิเภก (ผล) / สมอไทย (ผล)/ วันละ 2 ครั้ง
หลังคลอด สมอเทศ (ผล) / สักขี (แก่น) / แกแล (แก่น) ก่อนอาหาร เช้า-เย็น
5. โรคลม กระจายลม กระพังโหม (ใบ) / มะขามป้อม (ผล) / มะตูม (ผล) / ต้มรับประทาน
(อาการวัยทอง) ขับลม จันทน์แดง (แก่น) / จันทน์ขาว (แก่น) / สักขี (แก่น) / ครั้งละ 1-2 แก้วเป๊ก
แกแล (แก่น) / ราชพฤกษ์ (เนื้อในฝัก) / มะกา (ใบ) หรือ 5-10 ช้อนโต๊ะ
วันละ 2 ครั้ง
ก่อนอาหาร เช้า-เย็น
