Page 231 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565

J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 2 May-Aug. 2022 429

กลุ่มแทนนินที่ได้จากผลสมอพิเภกมีศักยภาพในการ แบคทีเรียเพิ่มมากขึ้น รวมทั้งการใช้ยาต้านแบคทีเรีย
ต้านมะเร็ง และยังอาจน�าไปศึกษาเพื่อใช้ในการเป็น อย่างไม่เหมาะสม ซึ่งการติดเชื้อแบคทีเรียดื้อยา
สารส�าหรับภูมิคุ้มกันบ�าบัด (immunotherapy) ใน หลายขนิด จะท�าให้รักษายากและอาจท�าให้ถึงแก่
มะเร็งตับ ต่อไป ชีวิตได้ ท�าให้มีความพยายามอย่างมาก ที่จะศึกษา
วิจัยหายาต้านแบคทีเรียชนิดใหม่ ที่สามารถต้านเชื้อ
*Chang Z, Jian P, Zhang Q, Liang W, Zhou K, แบคทีเรียดื้อยาหลายชนิดได้ ซึ่งผลสมอพิเภกและ

Hu Q, Liu Y, Liu R, Zhang L. Tannins in Termi- สารสกัดผลสมอพิเภกพบมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาหลาย
nalia bellirica inhibit hepatocellular carcinoma ด้าน ได้แก่ ฤทธิ์ต้านเบาหวาน แก้ปวด ลดแผลใน
growth by regulating EGFR-signaling and กระเพาะอาหาร ต้านเชื้อรา ต้านแบคทีเรีย และลด
tumor immunity. Food & Function. 2021 Apr ความดันเลือดสูง เป็นต้น โดยเฉพาะสารสกัดน�้าและ
26;12(8):3720-3739. doi: 10.1039/d1fo00203a. เมทานอลจากผลสมอพิเภกพบมีฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย
หลายชนิด ได้แก่ Staphylococcus aureus,
ฤทธิ์ต้านแบคทีเรียดื้อยาหลายชนิดของสารสกัดผล Salmonella enterica serovar Typhi, Salmonella
สมอพิเภกในหลอดทดลอง * typhimurium, Pseudomonas aeruginosa,
M. Priyanga Jayamal Dharmaratne , Amirthasingam Yersinia enterocolitica และ Escherichia coli แต่
*
Manoraj , Vasanthi Thevanesam , Asela ยังไม่เคยมีการศึกษาผลของสารสกัดผลสมอพิเภกต่อ
†
*
Ekanayake , Nimal Savitri Kumar , Veranja เชื้อแบคทีเรียดื้อยาหลายชนิด (multidrug-resistant
‡
†
Liyanapathirana , Eranga Abeyratne and bacteria) ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาผลของสารสกัด
†
§
B. M. Ratnayake Bandara * ตามล�าดับด้วยตัวท�าละลาย 3 ชนิด คือ ไดคลอโร-
* Department of Chemistry, Faculty of Science, มีเทน (dichloromethane) เมทานอล และ น�้า ด้วยวิธี
University of Peradeniya, Peradeniya, Sri Lanka. soxhlet, bottle-shaker และ ultrasound sonicator
† Department of Microbiology, Faculty of จากผลสมอพิเภก ได้เป็นสารสกัด 12 ชนิด แล้วน�ามา
Medicine, University of Peradeniya, Peradeniya, ศึกษาผลต่อเชื้อแบคทีเรียดื้อยาหลายชนิด (MDR)
Sri Lanka. 16 สายพันธุ์ (strains) ในหลอดทดลอง ผลการวิจัย
‡ National Institute of Fundamental Studies, Hantane, พบว่า สารสกัดน�้าและเมทานอลทุกสารสกัด มีฤทธิ์
Kandy, Sri Lanka. ต้านแบคทีเรียทุกสายพันธุ์ในกลุ่ม MDR bacteria-
§ Animal Virus Laboratory, Veterinary Research methicillin-resistant Staphylococcus aureus
Institute, Polgolla, Sri Lanka. (MRSA), MDR Acinetobacter spp. และ MDR
BMC Complementary and Alternative Pseudomonas aeruginosa ส�าหรับสารสกัดตาม
Medicine. 2018 December 7; 18(1): 325. doi: 10.1186/ ล�าดับด้วยน�้า (sequential aqueous extracts)
s12906-018-2382-7. สามารถยับยั้งแบคทีเรียชนิด Extended spectrum

β-lactamase (ESBL) producing-Escherichia
ปัญหาจากเชื้อแบคทีเรียดื้อยาหลายชนิด coli อย่างไรก็ตามไม่มีสารสกัดชนิดใดเลยที่สามารถ
(multidrug-resistant bacteria, MDR) เพิ่มขึ้น ยับยั้งแบคทีเรียชนิด MDR Klebsiella pneumoniae
อย่างมากในปัจจุบัน อันเป็นผลมาจากมีการใช้ยาต้าน การศึกษานี้ท�าให้เห็นว่าสารสกัดจากผลสมอพิเภก มี