Page 150 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565

348 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565

ระดับประเทศ ซึ่งจะเป็นมาตรฐานที่ด�าเนินการโดย งานด้านวิชาการ เพื่อส่งเสริมการก�าหนดมาตรฐาน
หน่วยงานของรัฐ ส่วนใหญ่จะอยู่ในรูปแบบของต�ารา และกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง และช่วยพัฒนาความร่วม

มาตรฐานยา (Pharmacopoeia) เพื่อเป็นเกณฑ์ มือระหว่างประเทศในด้านวิชาการ วิทยาศาสตร์
ควบคุมคุณภาพของวัตถุดิบสมุนไพรและผลิตภัณฑ์ เทคโนโลยี และเศรษฐกิจ โดยในส่วนของงานด้าน
จากสมุนไพรในประเทศนั้น ๆ กรณีที่มีการซื้อขาย วิชาการ ประเทศไทยได้เข้าร่วมทั้งในฐานะสมาชิก

วัตถุดิบสมุนไพรและผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรระหว่าง ประเภทร่วมท�างาน (Participating member;
ประเทศ อาจเกิดปัญหาว่าไม่สามารถใช้เกณฑ์ข้อ P-member) จ�านวน 89 คณะ และสมาชิกประเภท
ก�าหนดมาตรฐานที่ระบุในต�ารามาตรฐานยาของ สังเกตการณ์ (Observing member; O-member)

[4]
ประเทศใดประเทศหนึ่งได้ หน่วยงานผู้ประกาศ จ�านวน 221 คณะ ตัวอย่างรายชื่อคณะกรรมการ
มาตรฐานระดับสากล เช่น องค์การระหว่างประเทศ วิชาการและคณะอนุกรรมการวิชาการของ ISO ที่
ว่าด้วยการมาตรฐาน (International Organization ประเทศไทยเป็นสมาชิกภาพ (ตารางที่ 1)

for standard: ISO) จึงได้จัดท�าเกณฑ์มาตรฐานกลาง ปัจจุบันได้มีการประกาศมาตรฐานระดับสากล
เพื่อเป็นมาตรฐานระหว่างประเทศ (International ผ่านคณะกรรมการวิชาการด้านการแพทย์แผนจีน

Standard) ซึ่งเป็นมาตรฐานที่จัดท�าโดยความร่วม ISO/TC 249 ไปแล้วทั้งสิ้น 77 เรื่อง และอยู่ระหว่าง
มือของกลุ่มผู้เชี่ยวชาญของประเทศสมาชิก และมี ด�าเนินการ 34 เรื่อง โดยมีมาตรฐานสากลเกี่ยว
กระบวนการในการขอข้อคิดเห็นและพิจารณาหาข้อ กับวัตถุดิบสมุนไพรและผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรที่

ตกลงร่วมกันของประเทศสมาชิกก่อนที่จะสรุปเกณฑ์ ประกาศไปแล้วทั้งหมด 33 เรื่อง การศึกษานี้จึง
[5]
มาตรฐานเพื่อพิมพ์เผยแพร่ส�าหรับน�าไปใช้ต่อไป มีวัตถุประสงค์ที่จะรวบรวมรายชื่อมาตรฐานของ

องค์การระหว่างประเทศว่าด้วยการมาตรฐาน วัตถุดิบสมุนไพรและผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรที่ผ่าน
เป็นหน่วยงานที่เป็นองค์กรอิสระจัดตั้งขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. การจัดท�ามาตรฐานและมีการพิมพ์เผยแพร่แล้วตาม
2490 มีประเทศสมาชิกเริ่มแรกจ�านวน 25 ประเทศ ความเห็นของคณะกรรมการ ISO/TC 249 รวมถึง

เพื่อด�าเนินการเกี่ยวกับการจัดท�ามาตรฐานระหว่าง เปรียบเทียบเกณฑ์มาตรฐานของ ISO/TC 249 และ
ประเทศ โดยมีคณะท�างานวิชาการ (Technical com- ต�ารามาตรฐานยา ส�าหรับเป็นข้อมูลในการควบคุม
mittee) จ�านวน 67 คณะ เพื่อพิจารณาเรื่องที่เกี่ยวข้อง คุณภาพวัตถุดิบสมุนไพรในอุตสาหกรรมการผลิต

กับสาขาความเชี่ยวชาญนั้น ในปัจจุบันมีประเทศ ผลิตภัณฑ์สมุนไพรและมาตรฐานของการวิเคราะห์
สมาชิกจ�านวน 166 ประเทศ คณะท�างานวิชาการ หัวข้อต่าง ๆ และน�าไปใช้เป็นแนวทางในการควบคุม
จ�านวน 802 คณะ และมีการเผยแพร่มาตรฐานระหว่าง คุณภาพวัตถุดิบสมุนไพรและผลิตภัณฑ์จากสมุนไพร

[3]
ประเทศ แล้วจ�านวน 24,119 ฉบับ ประเทศไทย เพื่อยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ให้ตรงกับความ
เริ่มเป็นสมาชิกของ ISO ตั้งแต่ พ.ศ. 2509 โดยมี ต้องการของตลาดโลก เพิ่มขีดความสามารถในการ

ส�านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม กระทรวง แข่งขันในระดับสากล และเพื่อเป็นข้อมูลส่งเสริมการ
อุตสาหกรรม ท�าหน้าที่เป็นผู้แทนประเทศไทยเข้า ส่งออก
ร่วมด�าเนินงานกับ ISO ในส่วนงานด้านบริหาร และ