Page 247 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 19 ฉบับที่ 1

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 19 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2564 Vol. 19 No. 1 January-April 2021

รายงานสังเขป

รายงานสังเขปผลการใช้ยาฟ้าทะลายโจรในการรักษาผู้ป่วย COVID-19

อัมพร เบญจพลพิทักษ์, ขวัญชัย วิศิษฐานนท์, ธิติ แสวงธรรม, เทวัญ ธานีรัตน์, กุลธนิต วนรัตน์
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข จังหวัดนนทบุรี 11000

ข้อมูลทั่วไป สาร andrographolide มีฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกัน โดย

ฟ้าทะลายโจร มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า มีผลเพิ่มการแบ่งตัวของ lymphocyte, เพิ่มการสร้าง
Andrographis paniculata (Burm.f.) Wall. ex Nees cytokine, เพิ่มระดับ immunoglobulin G และ เพิ่ม
ส่วนที่อยู่เหนือดิน (aerial parts) ถูกนำามาใช้ในการ ระดับของ interferon- g [18-19]

แพทย์แผนไทยมานานเพื่อรักษาไข้หวัดใหญ่ เจ็บคอ นอกจากนี้ สาร Andrographolide ซึ่งเป็นสาร
แผลในปากหรือบนลิ้น อาการไอเฉียบพลันหรือเรื้อรัง สำาคัญหลักในฟ้าทะลายโจร ยังมีการศึกษาอย่างแพร่
ลำาไส้อักเสบ โรคบิด ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ และ หลายในห้องปฏิบัติการและทางคลินิกเพื่อใช้เป็นยา

อาการปวดเวลาปัสสาวะ มีสารสำาคัญคือ androgra- ต้านเชื้อไวรัสซึ่งครอบคลุมเชื้อไวรัสหลายชนิด [20-26]
้
pholide (ในปริมาณไม่น้อยกว่า 1% โดยนำาหนักแห้ง
ตามข้อกำาหนดของ Thai Herbal Pharmacopia) ข้อมูลการศึกษาทางคลินิกที่เกี่ยวข้อง
มีการศึกษาวิจัยฟ้าทะลายโจรอย่างครบ รายงานการศึกษาใช้สารสกัดตำารับยาสมุนไพร
วงจร โดยนักวิจัยทั้งในและต่างประเทศไทย ซึ่งการ ของประเทศสวีเดนชื่อ Kan Jang ในขนาดที่มี
®
วิจัยประกอบไปด้วยการศึกษาที่เกี่ยวกับฤทธิ์ทาง andrographolide มากกว่า 11 มิลลิกรัมต่อวัน รับ
เภสัชวิทยาทั้งในหลอดทดลอง สัตว์ทดลอง และการ ประทาน 5 ครั้งต่อสัปดาห์ ระยะเวลานาน 3 เดือน ใน

วิจัย ทางคลินิก โดยผลการศึกษาในระดับหลอด อาสาสมัครเด็กชายหญิงสุขภาพดี อายุเฉลี่ย 18.4 ±
ทดลอง และสัตว์ทดลอง พบว่า สารสกัดจากฟ้าทะลายโจร 0.2 ปี พบว่าสารสกัด Kan Jang ช่วยลดความเสี่ยง
มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่หลากหลาย อาทิ ฤทธิ์ต้าน ของการป่วยด้วยโรคหวัด (common cold) 2.1 เท่า

การอักเสบ โดยสารสำาคัญที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ อย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติ (p < 0.05) เมื่อเทียบกับ
คือ andrographolide, deoxyandrographolide, กลุ่มควบคุมซึ่งรับยาหลอก [27]
didehydrodeoxyandrographolide, neoan- Hancke และคณะ ศึกษาประสิทธิผลของยา
[28]
drographolide และ andrograpanin [1-14] ฤทธิ์ลด เม็ด Kan Jang ต่ออาการของโรคติดเชื้อระบบทาง
®
[15]
ปวด ฤทธิ์ลดไข้ แก้ไอ และนอกจากนี้พบว่า เดินหายใจส่วนบนของ Swedish Herbal Institute
[1,16]
[17]
229