Page 149 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 3

J Thai Trad Alt Med Vol. 18 No. 3 Sep-Dec 2020 581

ใหม่ A3 มีค่าการวิเคราะห์สูงกว่าสารส้ม A1 และ 2 เท่า การดำาเนินการสะตุสารส้มในหม้อดินจำานวน
้
สารส้มสะตุที่มีจำาหน่ายในท้องตลาด A2 ทุกหัวข้อ 18 ครั้ง จะได้นำาหนักสารส้มสะตุมีค่าร้อยละ 46.35
้
การวิเคราะห์ แต่ตัวอย่าง A1 A2 และ A3 ยังคงมี ± 0.55 โดยมีนำาหนักที่หายไปคิดเป็นร้อยละ 53.65
้
ปริมาณโลหะหนักน้อยกว่า 5 mg/kg ซึ่งเป็นไปตาม ± 0.55 ซึ่งเมื่อเทียบกับนำาหนักโมเลกุลของสารส้ม
เกณฑ์มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม โดยพบว่า แอมโมเนียม (aluminium ammonium sulfate

ผลการวิเคราะห์ของสารส้มสะตุที่มีจำาหน่ายในท้อง dodecahydrate) และสารส้มแอมโมเนียมแห้ง (alu-
ตลาด A2 มีค่าใกล้เคียงกับสารส้มที่ยังไม่ได้สะตุ A1 minium ammonium sulfate, anhydrous) ซึ่งมีค่า
นอกจากนี้ สารส้ม A1 และสารส้มสะตุ A2 และ A3 มี 453.31 และ 237.13 ตามลำาดับ คำานวณสัดส่วนของ
้
้
[5]
ค่าความเป็นกรดใกล้เคียงกันที่ 3.47, 3.47 และ 3.54 นำาหนักโมเลกุลนำาคิดเป็นร้อยละ 47.68 ดังนั้น องค์
้
ตามลำาดับ ประกอบของนำาหนักที่หายไปหลังจากสะตุน่าจะเป็น
้
้
นำาหนักของนำาร้อยละ 47.68 และมีปริมาณสารอื่นร้อย
อภิปร�ยผล ละ 5.97 นอกจากนี้สารส้มที่สะตุใหม่มีปริมาณสารที่
้
การศึกษาคุณภาพทางเคมีของสารส้มและ ไม่ละลายนำา ปริมาณอะลูมินา ปริมาณเหล็ก ปริมาณ
สารส้มสะตุแล้วที่มีจำาหน่ายในท้องตลาด พบว่าเป็น สารหนู ปริมาณทองแดง ปริมาณสังกะสี และปริมาณ
สารส้มแอมโมเนียม เนื่องจากมีค่าปริมาณเกลือ แคลเซียม สูงกว่าสารส้มที่ยังไม่สะตุ ซึ่งอาจเนื่องมา
้
แอมโมเนียเท่ากับร้อยละ 2.0 และ 2.2 ตามลำาดับ ซึ่ง จากการสะตุทำาให้เกิดการระเหยของนำาในโมเลกุล
มีค่าเกินเกณฑ์ที่กำาหนดของอะลูมิเนียมซัลเฟต และ เมื่อนำาสารส้มที่สะตุแล้วมาวิเคราะห์จึงทำาให้มีค่าการ
้
สารส้มโพแทช ที่กำาหนดไว้ไม่มากกว่าร้อยละ 0.025 วิเคราะห์สารต่าง ๆ ดังกล่าวสูงขึ้นเมื่อเทียบนำาหนัก
และ 0.1 ตามลำาดับ ส่วนสารส้มที่สะตุใหม่จะมีค่า ก่อนสะตุ ทั้งนี้ ค่าผลการวิเคราะห์ดังกล่าวสอดคล้อง
เกลือแอมโมเนียมสูงกว่าสารส้มก่อนสะตุประมาณ กับเกณฑ์ข้อกำาหนดมาตรฐานของสารส้มโพแทชใน

ต�ร�งที่ 3 ข้อกำาหนดมาตรฐานของสารส้มในตำารายาของญี่ปุ่น
[8]
ชื่อ/ก�รวิเคร�ะห์ ส�รส้มโพแทช ส�รส้มโพแทชเผ� (สะตุ)

ชื่อสาร Alum Burnt alum
ชื่อเคมี Aluminium potassium sulfate Dried aluminium potassium sulfate
สูตรโครงสร้าง AlK(SO ) .12H O AlK(SO )
2
4 2
4 2
้
สารที่ไม่ละลายนำา - NMT 50 mg
โลหะหนัก (คำานวณเป็น Pb) NMT 20 ppm NMT 40 ppm
เหล็ก (Fe) NMT 20 ppm NMT 37 ppm
สารหนู (คำานวณเป็น As O ) NMT 3.3 ppm NMT 5 ppm
2 3
สารส้มโพแทช NLT 99.5% NLT 98.0%
ปริมาณความชื้น (Loss on drying) - NMT 15.0%
* NMT = Not more than; NLT = Not less than