Page 152 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 3

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 18 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2563 Vol. 18 No. 3 September-December 2020

นิพนธ์ต้นฉบับ

การเตรียมยาแคปซูลจากสารสกัดน้ำาของตำารับยาจันทน์ลีลา

รัชนี หมื่นรัก , สนั่น ศุภธีรสกุล , วิชาญ เกตุจินดา ‡
†,§
*
* หลักสูตรการแพทย์แผนไทยมหาบัณฑิต คณะการแพทย์แผนไทย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ จังหวัดสงขลา 90110
† คณะการแพทย์แผนไทย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ จังหวัดสงขลา 90110
‡ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ จังหวัดสงขลา 90110
§ ผู้รับผิดชอบบทความ: sanan.s@psu.ac.th

บทคัดย่อ

้
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาวิธีการเตรียมยาแคปซูลจากสารสกัดนำาของตำารับยาจันทน์ลีลาที่มีสรรพคุณ
้
บรรเทาอาการไข้ตัวร้อน โดยเตรียมสารสกัดนำาของตำารับยาจันทน์ลีลาให้เป็นผงแห้งด้วยเทคนิคการทำาแห้งแบบพ่น
(สเปรย์ดราย) แล้วประเมินคุณสมบัติต่าง ๆ ของผงสเปรย์ดรายและผงสูตรตำารับยาแคปซูล และตรวจสอบคุณภาพ
้
้
ยาแคปซูลที่เตรียมได้ จากการศึกษาพบว่าปริมาณสารสกัดนำาของตำารับยาจันทน์ลีลาร้อยละโดยนำาหนัก คือ 14.23 ±
้
0.26 และปริมาณผลผลิตสูงสุดของผงสเปรย์ดราย ร้อยละโดยนำาหนัก คือ 10.87 ± 0.49 เมื่อเตรียมที่ภาวะอุณหภูมิ
ขาเข้า 110 องศาเซลเซียส อัตราอากาศเข้าออก 27.22 ลูกบาศก์เมตรต่อชั่วโมง และอัตราการป้อนสาร 2.10 มิลลิลิตร
ต่อนาที ผลการประเมินคุณสมบัติต่าง ๆ ของผงสเปรย์ดรายมีค่ามุมทรงตัวอยู่ในช่วง 32.08-35.80 องศา ความหนา
แน่นปรากฏ 394.50 ± 0.12 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ความหนาแน่นหลังเคาะ 625.00 ± 0.00 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร มี
ความชื้นร้อยละ 3.73 ± 0.20 และผงสูตรตำารับยาแคปซูลมีค่ามุมทรงตัวอยู่ในช่วง 31.39-32.41 องศา ความหนาแน่น
ปรากฏ 400.10 ± 0.00 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ความหนาแน่นหลังเคาะ 639.10 ± 0.06 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร มีความชื้น
ร้อยละ 4.15 ± 0.36 สูตรตำารับยาแคปซูลขนาด 250 มิลลิกรัมประกอบด้วยผงสเปรย์ดราย 108.71 มิลลิกรัม และแป้ง
ข้าวโพด 154.50 มิลลิกรัม การควบคุมคุณภาพยาแคปซูล พบว่าลักษณะภายนอกของทุกแคปซูลไม่มีการชำารุด การ
้
ทดสอบความแปรปรวนของนำาหนักผงสูตรตำารับยาแคปซูลในแต่ละแคปซูล พบว่าเป็นไปตามมาตรฐานที่กำาหนด
ใน USP 41-NF 36 และเกณฑ์มาตรฐานยาสมุนไพรไทยปี 2018 และการทดสอบการแตกตัว พบว่าทุกแคปซูลแตก
ตัวหมดภายใน 15.51 นาที เป็นไปตามมาตรฐานที่กำาหนดใน USP 41-NF 36 และเกณฑ์มาตรฐานยาสมุนไพรไทยปี
2018
้
คำ�สำ�คัญ: จันทน์ลีลา, ยาแคปซูล, สารสกัดนำา, สเปรย์ดราย

Received date 01/05/20; Revised date 04/11/20; Accepted date 27/11/20

584