Page 79 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PPem29R การดูแลรักษาสุขภาพผูปวยอัมพฤกษอัมพาตดวยศาสตรการแพทย
แผนไทยใน อําเภอทาวังผา จังหวัดนาน

พักตรพิไล ไชยเพียร, จรัญ หาญคํา, สงา ยาวิไชย
ฝายงานแพทยแผนไทย โรงพยาบาลทาวังผา อําเภอทาวังผา จังหวัดนาน

หลักการและเหตุผล โรคอัมพฤกษอัมพาต จัดเปนการเจ็บปวยดวยโรคเรื้อรัง จากสถิติขอมูลคนพิการของ
จังหวัดนาน ปพ.ศ.2559 พบวามีผูพิการในเขตอําเภอทาวังผา จังหวัดนาน ทั้งหมด 1,757 ราย เปนผูพิการ
ทางการเคลื่อนไหวหรือทางกาย 679 ราย จําแนกเปนเพศหญิง 326 ราย เพศชาย 353 ราย ถูกวินิจฉัยดวย

โรคหลอดเลือดทางสมองประเภทมีการอุดตันและ/หรือมีเลือดออก และมีแนวโนมของผูพิการเพิ่มมากขึ้นใน
แตละป ปญหาดังกลาว สงผลกระทบตอคุณภาพชีวิตของผูปวย ทั้งทางดานรางกายและสภาพจิตใจ ผูปวยเกิด
ความทุกขทรมาน ไมสามารถประกอบกิจวัติประจําวันไดเหมือนเดิม ฝายงานแพทยแผนไทยโรงพยาบาล
ทาวังผา จึงไดวางแผนการรักษาการพัฒนากระบวนการดูแลรักษาผูปวยโรคอัมพฤกษอัมพาต กระจายการ

บริการเขาสูชุมชน เพิ่มโอกาสในการเขาถึงสถานพยาบาล โดยเนนการดูแลสุขภาพแบบบูรณาการ ทั้งดานการ
สงเสริมปองกัน การบําบัดรักษาและ การฟนฟูสุขภาพปญหาสุขภาพ

วัตถุประสงค เพื่อศึกษาผลของดูแลรักษาสุขภาพผูปวยอัมพฤกษอัมพาตดวยศาสตรการแพทยแผนไทยใน

อําเภอทาวังผา จังหวัดนาน

วิธีการดําเนินการ วิจัยเชิงกึ่งทดลอง คัดเลือกกลุมตัวอยางแบบเจาะจง จํานวน 32 ราย ที่อาสาสมัครเขารวม
กิจกรรมโดยความสมัครใจทั้งจากตัวผูปวยและญาติ ระหวางเดือนสิงหาคมถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2559

รูปแบบการรักษาประกอบดวย 6 ขั้นตอน 1) การนวดฟนฟูสภาพ 2) การทํากายภาพดวยการเคลื่อนไหวขอ
ตางๆทั่วรางกาย 3) การประคบรอนดวยลูกประคบสมุนไพรนึ่ง 4) การแชเทาดวยน้ําสมุนไพร
5) การเคลื่อนไหวขอในน้ําใหกับผูปวย 6) การฝกการเคลื่อนไหวของกลามเนื้อแขนและขา ตลอดจนฝกเดิน
ประเมินผลผูวิจัยไดทําการจัดอบรมแกผูชวยแพทยแผนไทย โดยใหผูชวยแพทยแผนไทยที่เปนจิตอาสาเปนผู

ประเมินความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจําวันในกลุมตัวอยางทุกราย ทุกสัปดาห จาก1) แบบ
สัมภาษณ 2) แบบบันทึกผูปวย (OPD Card) 3) แบบประเมิน ADL แบบประเมินที่ครบถวนเทานั้นที่นํามา
วิเคราะหขอมูล

ผลการศึกษา ความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจําวันรายดาน (ADL) 3 ครั้ง พบวาหลังไดรับการรักษา
5 เดือน ทุกดานมีคาคะแนนเฉลี่ยสูงกวาหลังไดรับการรักษา 1 เดือน และหลังไดรับการรักษา1เดือน ทุกดานมี
คาคะแนนเฉลี่ยสูงกวาเมื่อแรกเขารับการ เมื่อวิเคราะหเปรียบเทียบคาเฉลี่ยรายคู พบวา คาเฉลี่ยของ
ความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจําวันหลังรับการรักษา1เดือน เพิ่มขึ้นจากแรกรับเขารักษา และหลัง

รับการรักษา 5 เดือน เพิ่มขึ้นจากหลังรับการรักษา 1 เดือนอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ(p<0.001) และรอยละ
90 พบวาเจาหนาที่แพทยแผนไทยมีบทบาทเพิ่มมากขึ้นในการเขามาดูแลผูปวย ผูปวยและญาติเกิดความ
ไววางใจ และเชื่อมั่นในการเขารับการรักษา

ขอสรุป รูปแบบการรักษาทั้งหมด 6 ขั้นตอน ประกอบกันสงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก กลาวคือมี
ความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจําวันดีขึ้นในผูปวยโรคอัมพฤกษอัมพาต ซึ่งยอมนําไปสูการสงเสริมให

ผูปวยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นตามลําดับเวลาและสามารถนําไปขยายเปนแผนการรักษาตอในเขตอําเภออื่น ๆ ได

77