Page 154 - journal-14-proceeding
P. 154
บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14
PPem83G การสังเคราะหภูมิปญญาชาวบานในการรักษาโรคมะเฮ็ง (มะเร็ง)
ที่ปรากฏในคัมภีรยาใบลานอีสาน
เชษฐา จักรไชย กฤษฎา ศรีธรรมา นัยนา ประทุมรัตน ศรินทร ทองธรรมชาติ และอรนุช วงศวัฒนาเสถียร
คณ ะ มนุษ ย ศา ส ตรแ ล ะ สัง คมศ า สต ร ค ณ ะ วิ ทย า ศ า ส ตรแ ล ะ เ ทคโ นโ ลยี ม ห า วิท ย า ลั ย ร า ช ภัฏ ม ห า ส า ร ค า ม
หลักการและเหตุผล การสังเคราะหภูมิปญญาชาวบานในการรักษาโรคมะเฮ็ง (มะเร็ง) ในคัมภีรยาใบลาน
อีสานในครั้งนี้ เปนการวิจัยตอยอดจากการแปลจากคําภีรยาใบลานอีสานจํานวน 21 ผูก เพื่อตองการทราบวา
ชาวอีสานมีภูมิปญญาในการดูแลรักษาโรคมะเฮ็งอยางไร มีวิถีคิดและวิถีปฏิบัติอยางไร ผลที่ไดจากการวิจัยใน
ครั้งนี้จะเปนประโยชนทางการศึกษา ภาษา พันธุพืชทองถิ่น เภสัชกรรม การแพทยทางเลือกและสาธารณสุข
ชุมชน เกิดประโยชนในการรักษาผูปวยโรคมะเฮ็ง เกิดการวิจัยตอยอดในการดูแลสุขภาพผูปวยดวยโรคมะเฮ็ง
เพิ่มพูนความรูใหแกหมอชาวบาน ชุมชน และพัฒนาองคความรูในการดูแลสุขภาพผูปวยโรคมะเฮ็งของคนใน
ทองถิ่นอีสาน และประเทศไทยตอไป
วัตถุประสงค เพื่อสังเคราะหภูมิปญญาชาวบานการดูแลและรักษาสุขภาพของผูปวยมะเฮ็ง (มะเร็ง) จากคัมภีร
ใบลานอีสานในดานตาง ๆ ไดแก ภาษาและการสื่อสาร เภสัชกรรม จัดทําฐานขอมูล การรักษาโรคมะเฮ็ง
จากคัมภีรใบลานอีสานดวยระบบ ICT
วิธีดําเนินการ มีขั้นตอนดังนี้ 1.) รวบรวมขอมูลการรักษาโรคมะเฮ็ง จากคัมภีรยาใบลานอีสานจํานวน 21 ผูก
2.) สัมภาษณหมอชาวบาน 3.) จัดประชุมเวทีชาวบาน 4.) สืบหาสมุนไพรในทองถิ่นและบันทึกภาพ 5.) จัดทํา
ฐานขอมูลสมุนไพรในทองถิ่นดวยระบบ ICT
ผลการศึกษา คัมภีรยาใบลานอีสานสวนใหญบันทึกดวยภาษาถิ่นอีสาน โรคมะเฮ็งมีลักษณะแตกตางกันออกไป
ตามจุดที่เกิดและอาการที่แสดงออก มีมะเฮ็งยอย 31 ชนิด ประกอบดวยสมุนไพรประเภท พืชวัตถุ 253 ชนิด
สัตววัตถุ 20 ชนิด และธาตุวัตถุ 19 ชนิด คัมภีรยาใบลานแสดงใหเห็นถึงภูมิปญญาชาวบานในดานตาง ๆ
ไดแก ภูมิปญญาในการเก็บยา การปรุงยา การแตงรสยา การสกัดพิษยา การใชปริมาณยา การวินิจฉัยโรคและ
การรักษาตามอาการของโรค ฯลฯ
ขอสรุป ชาวอีสานในอดีตชื่อวาความเจ็บปวยของคนเกิดจากสาเหตุรางกายเสื่อม สิ่งที่มีอํานาจเหนือธรรมชาติ
กรรมของคนในชาติปจจุบันและอดีตชาติ หมอพื้นบานจึงใชวิธีการรักษาแบบองครวม กลาวคือ ใชสมุนไพร
รักษารางกายใหแข็งแรง รักษาจิตและจิตวิญญาณของคนปวยดวยคาถา การสวดมนตภาวนา การใชสมาธิ
พิธีกรรม ปฏิบัติธรรมทางศาสนาชวยใหผูปวยมีจิตใจที่เขมแข็งและมีจิตวิญญาณที่สมบูรณ องคประกอบในการ
รักษาโรคมะเฮ็งใหไดผลดีประกอบดวย หมอดี ยาดี อาหารดี สถานที่ดี ผูดูแลดี การปฏิบัติตัวของผูปวยดี
152