Page 111 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565
P. 111
J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 2 May-Aug 2022 309
อาการปวดศีรษะไม่พบความแตกต่างกันอย่างมีนัย อาการนอนไม่หลับ ซึ่งเป็นกลุ่มอาการที่ต้องใช้ระยะ
ส�าคัญระหว่างก่อนและหลังการรักษา อาจเนื่องมา เวลาในการรักษาต่อเนื่อง แพทย์แผนไทยผู้สั่งใช้จะ
จากกลุ่มผู้ป่วยที่รับยาด้วยข้อบ่งใช้ดังกล่าวมีจ�านวน เริ่มให้ยาในขนาดต�่าก่อนแล้วจึงปรับขนาดยาเพิ่มขึ้น
น้อย เนื่องจากการศึกษานี้เป็นการศึกษาโดยเก็บ ตามการตอบสนอง ท�าให้ผู้ป่วยบางส่วนอาจมีความ
ข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วย จึงอาจท�าให้ รู้สึกว่าใช้ยาแล้วไม่ได้ผล โดยผู้ป่วยที่เคยใช้กัญชามา
ข้อมูลบางส่วนขาดหายไปและไม่สามารถควบคุม ก่อนอาจมีแนวโน้มในการรับรู้และมีความเชื่อมั่นใน
ตัวแปรอื่นที่อาจมีผลต่อผลลัพธ์ของการศึกษาได้ โดย การใช้กัญชาเพื่อการรักษามากกว่า ท�าให้มีการใช้ยา
เฉพาะข้อมูลคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยในเดือนที่ 3 ของ อย่างต่อเนื่องสม�่าเสมอ จึงมีการยุติการรักษาเนื่องจาก
การรักษา เนื่องจากผู้ป่วยบางส่วนมีการยุติการรักษา อาการไม่ดีขึ้นน้อยกว่ากลุ่มที่ไม่เคยมีประวัติการใช้
หรือไม่ได้มาติดตามการรักษาอย่างต่อเนื่อง ผู้วิจัยจึง กัญชา ส่วนการยุติการรักษาเนื่องจากเกิดเหตุการณ์ไม่
ได้พยายามที่จะลดข้อจ�ากัดดังกล่าวโดยการใช้เลือก พึงประสงค์ ไม่พบปัจจัยที่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัย
ใช้การวิเคราะห์ทางสถิติที่มีความเหมาะสม นอกจากนี้ ส�าคัญทางสถิติ หลังจากการยุติการรักษาด้วยต�ารับ
ข้อมูลด้านคุณภาพการนอนหลับมีข้อมูลที่ไม่เพียงพอ ยาศุขไสยาศน์ แพทย์แผนไทยผู้ท�าการตรวจรักษาอาจ
และมีข้อบ่งใช้อื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับร่วม มีการพิจารณาสั่งจ่ายยาน�้ามันกัญชาต�ารับหมอเดชา
ด้วย ท�าให้ไม่ได้เก็บข้อมูลดังกล่าวมาใช้ในการศึกษา หรือต�ารับยาแผนไทยชนิดอื่นในการรักษาผู้ป่วยต่อไป
ดังนั้น จึงควรมีการศึกษาแบบไปข้างหน้าแบบสุ่มและ
มีกลุ่มควบคุม (randomized controlled trial) โดย ข้อสรุป
เก็บข้อมูลตัวแปรด้านประสิทธิผลที่มีความเจาะจง ต�ารับยาศุขไสยาศน์ มีรูปแบบการสั่งใช้ในขนาด
กับประสิทธิผลของต�ารับยาตามข้อบ่งใช้ เพื่อยืนยัน ยาเริ่มต้น 0.5-2.0 กรัมต่อวัน ขนาดพยุงในการรักษา
ประสิทธิผลและความปลอดภัยของต�ารับยาและเก็บ อยู่ในช่วง 1.0-2.0 กรัมต่อวัน ด้วยสรรพคุณที่ช่วย
ข้อมูลในผู้ป่วยจ�านวนมากขึ้นต่อไป รักษาอาการนอนไม่หลับและเบื่ออาหาร การใช้ต�ารับ
การยุติการรักษาในการศึกษานี้ เป็นการพิจารณา ยาศุขไสยาศน์ต่อเนื่อง 1-3 เดือนมีโอกาสที่จะช่วย
และตกลงร่วมกันระหว่างแพทย์แผนไทยผู้ท�าการ เพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้ แม้จะพบเหตุการณ์
ตรวจรักษาและผู้ป่วย โดยแบ่งเป็นการยุติการ ไม่พึงประสงค์จากยาแต่เป็นเหตุการณ์ที่ไม่รุนแรง
รักษาเนื่องจากอาการไม่ดีขึ้น และการยุติการรักษา ได้แก่ อาการระคายเคืองทางเดินอาหาร วิงเวียนหรือ
เนื่องจากเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ เมื่อท�าการ ปวดศีรษะ ปากแห้งคอแห้ง แผลร้อนใน ผื่นแดงจุด
วิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการยุติการรักษา เล็ก และอาการร้อนวูบวาบ ในการสั่งใช้ยาจึงจ�าเป็น
พบว่าผู้ป่วยกลุ่มที่เคยมีประวัติการใช้กัญชามาก่อน ต้องอธิบายข้อควรระวังและอาการไม่พึงประสงค์ที่
มีโอกาสที่จะยุติการรักษาเนื่องจากอาการไม่ดีขึ้น อาจเกิดขึ้นให้กับผู้ป่วยทุกราย สามารถพิจารณาการ
น้อยกว่ากลุ่มที่ไม่เคยมีประวัติการใช้กัญชาอย่างมี ใช้ต�ารับยาศุขไสยาศน์เป็นการรักษาทางเลือกในการ
นัยส�าคัญทางสถิติ อาจเนื่องมาจากในการศึกษานี้ รักษาอาการนอนไม่หลับให้กับผู้ป่วยได้ โดยการน�า
ผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้รับต�ารับยาศุขไสยาศน์เพื่อบรรเทา ข้อมูลจากการศึกษานี้ไปใช้ในการก�าหนดแนวทางและ
