Page 156 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 20 ฉบับที่ 1

136 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 20 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2565

2. กำรประเมินคุณสมบัติทำงเคมีฟิสิกส์
การประเมินคุณสมบัติทางเคมีฟิสิกส์ของ

กระชาย จ�านวน 17 ตัวอย่าง ในหัวข้อต่าง ๆ ได้แก่
ปริมาณความชื้นโดยวิธี Azeotropic distillation
ปริมาณเถ้ารวม ปริมาณเถ้าที่ไม่ละลายในกรด

ปริมาณสารสกัดด้วยเอทานอลความเข้มข้นร้อยละ 95
ปริมาณสารสกัดด้วยเอทานอลความเข้มข้นร้อยละ 50
ปริมาณสารสกัดด้วยน�้า และปริมาณน�้ามันระเหยง่าย

(ตารางที่ 3)
จากการประเมินคุณสมบัติทางเคมีฟิสิกส์ของ

เครื่องยากระชาย จ�านวน 17 ตัวอย่าง พบว่า ปริมาณ
ความชื้นและปริมาณน�้ามันระเหยง่าย มีค่าเท่ากับ
ร้อยละ 7.83 ± 0.96 และ 2.11 ± 0.43 โดยปริมาตร

A B ต่อน�้าหนัก (ค่าเฉลี่ย ± ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน) ตาม
ภาพที่ 2 โครมาโทแกรมแบบรงคเลขผิวบางของสารสกัด ล�าดับ ปริมาณเถ้ารวมและปริมาณเถ้าที่ไม่ละลายใน
เมทานอลจากกระชาย กรด มีค่าเท่ากับ ร้อยละ 6.68 ± 0.88 และ 1.20 ±
A สารสกัดเมทานอลจากกระชาย 0.73 โดยน�้าหนัก ตามล�าดับ ปริมาณสารสกัดด้วย
B สารละลายพิโนสโตรบินในเมทานอล
เอทานอลความเข้มข้นร้อยละ 95 ปริมาณสารสกัด

ด้วยเอทานอลความเข้มข้นร้อยละ 50 และปริมาณสาร
สกัดด้วยน�้า มีค่าเท่ากับ ร้อยละ 12.63 ± 4.31, 15.78
± 2.54 และ17.63 ± 3.35 โดยน�้าหนัก ตามล�าดับ
ตารางที่ 2 โครมาโทแกรมแบบรงคเลขผิวบางของสาร
สกัดเมทานอลจากกระชาย จากตารางที่ 3 จะเห็นได้ว่า ตัวอย่างเครื่องยา
กระชายเกือบทั้งหมด จะมีค่าปริมาณสารสกัดด้วย
จุดสี hR f การตรวจวัดด้วยน�้ายาเอ็นพี/พีอีจี ตัวท�าละลายเรียงล�าดับจากมากไปน้อย ดังนี้ ปริมาณ
1 7-9 สีฟ้า สารสกัดด้วยน�้า ปริมาณสารสกัดด้วยเอทานอลความ
2 38-44 สีเขียว เข้มข้นร้อยละ 50 และปริมาณสารสกัดด้วยเอทานอล
3 48-52 สีฟ้าเขียว
4 58-62 สีฟ้า ความเข้มข้นร้อยละ 95 แต่พบกระชาย จ�านวน 2
5 78-82 สีเหลืองเขียว ตัวอย่าง ที่มีแนวโน้มปริมาณสารสกัดด้วยตัวท�า
6 84-86 สีเหลือง ละลายในทิศทางกลับกัน กล่าวคือ ตัวอย่างที่ 14
7* 92-96 สีเหลือง และ 15 จะมีค่าปริมาณสารสกัดด้วยตัวท�าละลาย
8 96-98 สีเหลือง
เรียงล�าดับจากมากไปน้อย ดังนี้ ปริมาณสารสกัดด้วย
*พิโนสโตรบิน เอทานอลความเข้มข้นร้อยละ 95 ปริมาณสารสกัด