Page 126 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 20 ฉบับที่ 1

106 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 20 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2565

การศึกษาฤทธิ์ทางชีวภาพของสารสกัดหยาบจากใบอ่อนกระถิน

รุ่งกาญจน์ สังฆรักษ์ , ปวเรศ ปัญญาใจ †
*,‡
* สาขาโลหิตวิทยาคลินิก จุลทรรศนศาสตร์ และปรสิตวิทยาคลินิก คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น ตำาบลสระลงเรือ
อำาเภอห้วยกระเจา จังหวัดกาญจนบุรี 71170
† ภาควิชาเทคนิคการแพทย์ คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตำาบลศรีภูมิ อำาเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ 50200
‡ ผู้รับผิดชอบบทความ: rungkarn.sa@western.ac.th

บทคัดย่อ

กระถิน (Leucaena leucocephala) เป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่มีการน�ามาใช้ในการรักษาโรคและน�ามาประกอบ
อาหาร การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณสมบัติของสารสกัดจากใบอ่อนของกระถิน ครอบคลุมในส่วนของ
ปริมาณสารฟีนอลที่เป็นองค์ประกอบ คุณสมบัติในการยับยั้งการสร้าง Heinz body ผลที่มีต่อการแตกของเม็ดเลือดแดง
และการป้องกันการแตกของเม็ดเลือดแดงของผู้ที่มีภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD ในภาวะที่ถูกกระตุ้นด้วยสารอนุมูล
อิสระ ตลอดจนคุณสมบัติในการยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียและความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวเพาะ
เลี้ยง ผลการศึกษาพบว่า สารสกัดจากใบอ่อนของกระถินมีปริมาณของสารฟีนอล 325.6 ± 0.7 มิลลิกรัมสมมูลกรด
แกลลิคต่อกรัมสารสกัด นอกจากนี้ ผลของสารสกัดยังสามารถยับยั้งการสร้าง Heinz body ในภาวะที่ถูกกระตุ้นด้วย
สาร acetylphenylhydrazine (APH) และสามารถป้องกันการแตกของเม็ดเลือดแดงได้ในภาวะที่มีการกระตุ้นด้วยสาร
ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ โดยคุณสมบัติดังกล่าว จะสอดคล้องกับระดับความเข้มข้นของสารสกัดที่ใช้ และเมื่อใช้สาร
สกัดความเข้มข้น 1,000 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร เม็ดเลือดแดงของผู้ที่พร่องเอนไซม์ G6PD จะมีการยับยั้งการสร้าง Heinz
body ได้สูงสุดที่ 12.8% และสามารถป้องกันการแตกของเม็ดเลือดแดงสูงสุดที่ 4.3% ส�าหรับการทดสอบความเป็น
พิษของสารสกัดที่มีต่อเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวเพาะเลี้ยง พบว่า สารสกัดจะมีความเป็นพิษต่อเซลล์ KG-1a มากกว่า
เซลล์ Molt4 โดยมีค่า IC20 ของสารสกัดต่อเซลล์ KG-1a ที่ 79.2 ± 0.5 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร อย่างไรก็ตาม สารสกัดจาก
ใบอ่อนของกระถินนี้ ไม่มีคุณสมบัติในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียที่ได้จากสิ่งส่งตรวจของผู้ป่วย ดังนั้น จากผลการศึกษา
ทั้งหมดนี้ จึงควรมีการศึกษาวิจัยในมนุษย์ต่อไป ถึงผลของสารสกัดธรรมชาติจากใบอ่อนของกระถินเพื่อหาระดับของ
การใช้สารสกัดในรูปแบบของผลิตภัณฑ์ยาที่ไม่เป็นพิษต่อร่างกายเพื่อน�ามาใช้ในการป้องกันการเกิดปฏิกิริยาจากสาร
อนุมูลอิสระและป้องกันการแตกของเม็ดเลือดแดงในผู้ป่วยที่มีภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD ต่อไป

คำ�สำ�คัญ: กระถิน, ภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD, การต้านอนุมูลอิสระ, การเกิด Heinz body, มะเร็งเม็ด
เลือดขาว

Introduction and Objectives are traditionally used as control stomach

The leaves of Leucaena leucocephala, diseases and it is often used as a complemen-

which belong to the Fabaceae family have tary treatment for diabetes . Additionally,
[1]
been widely used in foods and traditional its young shoots are generally consumed as
herbal medicine. Extracts of L. leucocephala side dish in Thailand. Previous studies have