Page 121 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 20 ฉบับที่ 1
P. 121
J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 1 Jan-Apr 2022 101
เห็นร่วมกันว่า การนวดพื้นบ้านอันประกอบด้วยการ เขาได้พยายามปรับตัวคล้อยตามไปกับบริบทปัจจุบัน
นวดต�าแหน่งขา สะโพก เท้า ซึ่งสัมพันธ์กับต�าแหน่ง โดยการฟื้นฟูวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็น
กล้ามเนื้อที่มีบทบาทเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหว ชนเผ่าในแต่ละเขตพื้นที่ คือ ชนเผ่าส่วย ชนเผ่า
ของข้อเข่า เช่น กล้ามเนื้อกลุ่มแฮมสตริง (ham- เขมร ชนเผ่าลาว และชนเผ่าเยอ วัฒนธรรมและ
strings) กล้ามเนื้อกลุ่มควอดไดรเซปส์ (quadri- อัตลักษณ์บางส่วนสูญหายไป แต่ปัจจุบันมีการ
ceps) กล้ามเนื้อกางขา กล้ามเนื้อหุบขา ซึ่งการ ฟื้นฟูวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ให้คงไว้และรองรับ
นวดพื้นบ้านท�าให้การไหลเวียนเลือดบริเวณที่นวด กับกระแสสังคม ความเปลี่ยนแปลงของโรคภัยไข้
และบริเวณใกล้เคียงดีขึ้น เกิดการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ เจ็บ และเพื่อผลประโยชน์อันพึงมีพึงได้ที่พวกเขา
บริเวณข้อเข่าที่เสื่อมกลับมาแข็งแรงขึ้น เพิ่มความ จะได้รับ ผลการศึกษาด้านการสืบทอดองค์ความ
[29]
ยืดหยุ่นให้แก่ข้อและกล้ามเนื้อบริเวณที่นวด ส่งผล รู้หมอพื้นบ้านและพิธีกรรมก่อนรักษา พบว่าหมอ
ให้ปวดลดลง ทั้งนี้เมื่อเปรียบเทียบแนวเส้นมีจุดนวด พื้นบ้านส่วนใหญ่มีบรรพบุรุษที่เป็นหมอพื้นบ้าน ซึ่ง
ที่ใกล้เคียงกับแนวเส้นนวดไทย หากต่างกันที่การจัด เป็นเหตุผลที่คล้ายคลึงกับการศึกษาหมอพื้นบ้านใน
ท่าผู้ป่วย และเทคนิคการลงน�้าหนัก ทิศแรงที่มีความ หลายพื้นที่ ทั้งนี้กระบวนการรักษาของหมอพื้นบ้าน
แตกต่างกัน โดยการนวดราชส�านักไม่มีการจัดท่านอน เป็นแบบผสมผสานโดยใช้การรักษาร่วมกับการ
คว�่าและไม่ใช้เท้าในการนวด [26-27] ต�าแหน่งแนวเส้น บริกรรมคาถา เป่า ขึ้นอยู่กับพิธีกรรมตามความเชื่อ
มีความสัมพันธ์ใกล้เคียงกับแนวเส้นการนวดรักษา ของแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ กระบวนการรักษา ขั้นตอน
ของหมอพื้นบ้านในหลาย ๆ พื้นที่ ซึ่งมีจุดเน้นการ การซักประวัติและการตรวจร่างกายก่อนการรักษา
รักษาโรคหรืออาการที่แตกต่างกันออกไป กล่าว เป็นกระบวนการที่หมอพื้นบ้านให้ความส�าคัญ [30]
[28]
ได้ว่าการนวดตามศาสตร์ตะวันออกหรือการนวด ในประเทศไทยการแพทย์พื้นบ้านโดยหมอพื้นบ้าน
พื้นบ้านมีความคล้ายคลึงกันซึ่งไม่เกี่ยวกับชาติพันธุ์ เป็นผู้ดูแลสุขภาพยังมีบทบาทในการดูแลสุขภาพด้วย
ต่างเพียงภาษาที่ใช้และด้านความเชื่อและพิธีกรรม ภูมิปัญญาพื้นบ้านตามบริบทของสังคม เป็นการดูแล
ซึ่งสอดคล้องกับขนบธรรมเนียม ความเชื่อของกลุ่ม สุขภาพอย่างเป็นกันเองในชุมชนโดยไม่ต้องอาศัย
ชาติพันธุ์ในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานีและจังหวัด เทคโนโลยี ได้รับการยอมรับให้เป็นส่วนหนึ่งของการ
ศรีสะเกษที่มี ชาวเยอซึ่งเป็นกลุ่มย่อยที่รวมอยู่ใน ด�าเนินชีวิตภายใต้กระบวนทัศน์สุขภาพ แม้สภาพ
[21]
กลุ่มของชาวกวย จากมุมมองดังกล่าวยังคงกล่าว เศรษฐกิจ สังคม และวิวัฒนาการทางการแพทย์จะมี
ถึงกลุ่มเยอภายใต้กลุ่มย่อยของชาวกวยซึ่งเป็นการ ความเจริญก้าวหน้าไปมาก แต่ประชาชนโดยเฉพาะ
จ�าแนกกลุ่มชาติพันธุ์ตามตระกูลภาษาและชาติพันธุ์ ในชนบท ก็ยังให้ความสนใจในการมารับบริการกับ
ในด้านแนวการปฏิบัติบางอย่างมีแตกต่างกันเล็กน้อย หมอพื้นบ้าน อาจเนื่องมาจากการแพทย์แผนปัจจุบัน
ทั้งนี้เพราะจังหวัดศรีสะเกษมีหมู่บ้านหรือชุมชนที่ชาว มีข้อจ�ากัดในการรักษาในบางอาการ ไม่ตอบสนอง
กวยหรือที่เรียกกันว่า “ชาวส่วย’’ มากกว่าจังหวัดอื่น ต่อความต้องการของประชาชน อีกทั้งขั้นตอนการ
ในภาคอีสาน กลุ่มชาติพันธุ์ในทั้งสองจังหวัดด�าเนิน รักษาของหมอพื้นบ้านมีรูปแบบที่เข้าถึงได้ง่าย ดูแล
ชีวิตอยู่ภายใต้บริบทของ กระแสโลกาภิวัตน์ ซึ่งพวก รักษาทั้งร่ายกายและจิตใจควบคู่กันไป อีกทั้งหมอ
