Page 106 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 20 ฉบับที่ 1
P. 106
86 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 20 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2565
และการใช้สมุนไพรเฉพาะราย รวมถึงการที่แพทย์ หม้อเกลือ การประคบเต้านม และการส่งเสริมสุขภาพ
แผนไทยบางส่วนที่ปฏิบัติงานไม่มีใบประกอบวิชาชีพ และป้องกันโรคด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยซึ่ง
การแพทย์แผนไทยด้านเวชกรรมไทยหรือการแพทย์ ถือว่าบทบาทในด้านดังกล่าวเป็นความท้าทายในการ
แผนไทยประยุกต์ จึงอาจเป็นเหตุผลท�าให้สหวิชาชีพ พัฒนาและส่งเสริมผู้ประกอบวิชาชีพแพทย์แผนไทย
[4]
มีความเห็นว่าบทบาทและการท�างานร่วมกันในด้าน ให้มีสมรรถนะตามความคาดหวังของทีมสหวิชาชีพ
การตรวจ วินิจฉัย รักษาท�าได้ค่อนข้างจ�ากัด เพื่อให้เกิดการยอมรับและพัฒนาการให้บริการการ
ส�าหรับมุมมองที่สหวิชาชีพมีความเห็น แพทย์แผนไทยต่อไป
สอดคล้องกับที่แพทย์แผนไทยมองตนเองคือ บทบาท ส�าหรับในด้านการท�างานร่วมกัน ผลการศึกษา
ในด้านการรักษาผู้ป่วยด้วยการนวด อบและประคบ พบว่า มีลักษณะการท�างานร่วมกันที่สหวิชาชีพเห็นว่า
สมุนไพร การติดตามอาการผู้ป่วยหลังการรักษา การ แพทย์แผนไทยได้มีส่วนร่วมหรือเป็นทีมในการดูแล
ให้ความรู้เรื่องการฟื้นฟูและดูแลสุขภาพตามศาสตร์ ผู้ป่วยร่วมกับสหวิชาชีพ แต่แพทย์แผนไทยเองกลับ
การแพทย์แผนไทย การรักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยที่ มองว่าตนเองมีส่วนร่วมในงานดังกล่าวค่อนข้างน้อย
เป็นโรคอัมพฤกษ์หรือโรคอัมพาต ซึ่งผลการศึกษา เช่น การท�างานร่วมกับเภสัชกรในการก�าหนดแนวทาง
สอดคล้องกับข้อมูลในสถานบริการของรัฐ ของจังหวัด การสั่งจ่ายยาสมุนไพร และการพิจารณาการสั่งซื้อยา
พิษณุโลก ระหว่างปีงบประมาณ 2559-2563 ที่พบว่า สมุนไพร หรือการท�างานร่วมกับนักกายภาพบ�าบัดใน
ประมาณร้อยละ 50-60 ของการให้บริการผู้ป่วยนอก การประสานส่งต่อหรือการก�าหนดแนวทางในการดูแล
ด้านการแพทย์แผนไทยเป็นการให้บริการนวดแผน- ผู้ป่วย การเข้าร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพ เพื่อวางแผน
ไทย และจากข้อมูลการเยี่ยมบ้านของแพทย์แผนไทย การดูแลผู้ป่วย ซึ่งมีเหตุผลที่อาจเป็นไปได้ว่าแพทย์
จ�าแนกตามกิจกรรม พบว่ากิจกรรมในด้านการให้ค�า แผนไทยที่เป็นกลุ่มตัวอย่างในการศึกษานี้ส่วนใหญ่
แนะน�า การสอน สาธิตด้านการแพทย์แผนไทย เป็น มีอายุอยู่ในช่วง 20-30 ปี และมีระยะเวลาการปฏิบัติ
กิจกรรมที่มีสถิติสูงสุดอันดับแรก รองลงมาคือ การ งานต�่ากว่า 5 ปี ประกอบกับมีวิชาชีพอื่นที่เป็นผู้บังคับ
นวดเพื่อการรักษา นอกจากนี้ยังสอดคล้องกับการ บัญชาและอยู่ภายใต้หน่วยงานอื่นซึ่งไม่ใช่แพทย์
[1]
ศึกษาของวชิราพรรณ เดชสุวรรณ ที่พบว่าบทบาท แผนไทย เป็นผู้บังคับบัญชา และแพทย์แผนไทยเอง
หลักของแพทย์แผนไทย เป็นการนวด การประคบ อาจไม่ได้รับหน้าที่เป็นตัวแทนของหน่วยงานในการ
และอบสมุนไพร โดยโรคที่ให้บริการมากที่สุดคือ โรค เข้าร่วมการท�างานกับสหวิชาชีพอื่นที่กล่าวมา จึงอาจ
ที่เกี่ยวกับโครงสร้างกล้ามเนื้อ [2] ท�าให้แพทย์แผนไทยที่เป็นกลุ่มตัวอย่างไม่รับรู้ถึง
ทั้งนี้มีบทบาทบางด้านที่สหวิชาชีพมีความเห็นว่า บทบาทการท�างานร่วมกับสหวิชาชีพดังกล่าว ซึ่งหาก
แพทย์แผนไทยสามารถปฏิบัติได้ ขณะที่แพทย์แผน- พิจารณาร่วมกับผลการศึกษาด้านข้อจ�ากัดของการ
ไทยมองตนเองว่ายังปฏิบัติได้จ�ากัด คือ การรักษา ท�างานของแพทย์แผนไทยในการศึกษานี้พบว่า การมี
ผู้ป่วยด้วยศาสตร์การกดจุดสะท้อนฝ่าเท้า การรักษา ผู้บังคับบัญชาชั้นต้นเป็นวิชาชีพอื่น เป็นข้อจ�ากัดหนึ่ง
ร่วมกับการแพทย์ทางเลือก การนวดเพื่อผ่อนคลาย ในการท�างานในบทบาทของแพทย์แผนไทย เนื่องจาก
การท�าหัตถการให้กับหญิงหลังคลอด เช่น การทับ ความไม่เข้าใจหลักการหรือองค์ความรู้ด้านแพทย์
