Page 221 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 19 ฉบับที่ 3

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 19 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2564 Vol. 19 No. 3 September-December 2021

ปกิณกะ

การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันร่างกายผู้สูงอายุในสถานการณ์ระบาดของโควิด–19

ชฎาพร คงเพ็ชร์ , วัลภา บูรณกลัศ, นภาพร เพชรศร
*
คณะพยาบาลศาสตร์ วัชรพล มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น วิทยาเขตวัชรพล จังหวัดปทุมธานี 12150
* ผู้รับผิดชอบบทความ: Chadakong94@hotmail.com

บทนำ� หรือเกิดความเครียดได้ง่าย
[1]
การติดเชื้อโควิด-19 เป็นการติดเชื้อไวรัส การติดเชื้อโควิด-19 จะมีอาการรุนแรงในผู้สูง
โคโรนาที่ก่อให้เกิดกลุ่มอาการทางเดินหายใจ อายุโดยมีการหลั่งไซโตไคน์ส่งเสริมการอักเสบ (pro-

เฉียบพลันรุนแรง-2 (Severe acute respiratory inflammatory cytokines) เพิ่มสูงขึ้น ที่ส�าคัญคือ
syndrome coronavirus-2 = SARS-CoV-2) ซึ่ง IL-6, IL-8, IL-13, interferon-gamma (IFN-g), tu-
เชื้อดังกล่าวติดต่อได้ทางละอองฝอยของสารคัดหลั่ง mor necrosis factor alpha (TNF-α), C-reactive

เช่น น�้ามูก น�้าลาย ละอองจากการไอจามหรือการ protein (CRP) เรียกภาวะนี้ว่า cytokine storm ขณะ
พูดคุยใกล้ชิด ในระยะ 1-1.5 เมตร และการสัมผัส ที่ไซโตไคน์ต้านการอักเสบ (anti-inflammatory cy-

สารคัดหลั่งที่อยู่ตามสิ่งของต่าง ๆ แล้วไปโดนเยื่อ tokines) ลดลง ที่ส�าคัญคือ IL-10 และ transforming
บุต่าง ๆ เช่น จมูก ปาก ตา ประกอบกับการแพร่เชื้อ growth factor-beta (TGF-b) ที่มีหน้าที่ยับยั้งการ
สามารถติดต่อจากผู้ที่ติดเชื้อที่ยังไม่แสดงอาการได้ ท�างานของ pro-inflammatory cytokines จึงพบ

โดยหากมีการติดเชื้อในผู้ที่ร่างกายไม่แข็งแรงรวมถึง สภาพการอักเสบเรื้อรังในผู้สูงอายุ เรียกว่า inflam-
ผู้สูงอายุ จะมีโอกาสเสียชีวิตมากกว่าคนทั่วไปเนื่อง matory aging ฉะนั้น จึงกล่าวได้ว่า cytokine
[2]
ด้วยสภาพร่างกายที่ไม่แข็งแรง ภูมิคุ้มกันลดลงตาม storm เป็นกลไกการเกิดพยาธิสรีรวิทยาในผู้ป่วย
วัย โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีโรคประจ�าตัว เช่น โรคเบา สูงอายุที่เป็น โควิด-19 โดย cytokine storm ท�าให้
หวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคปอดเรื้อรัง โรคไต เซลล์ภูมิคุ้มกันตาย เนื้อเยื่อถูกท�าลาย ระบบหายใจ

เรื้อรัง โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง และโรค ล้มเหลวและอัตราตายสูง แต่ขณะนี้ก็ยังสรุปไม่ได้
[3]
อ้วน ดังนั้นช่วงเวลานี้ผู้สูงอายุจ�าเป็นต้องได้รับการ ว่าท�าไม cytokine storm จึงเกิดในผู้ป่วยสูงอายุโค
ดูแลเป็นพิเศษและอาจเกิดความวิตกกังวล ความกลัว วิด-19 ขณะที่เกิดน้อยมากในคนหนุ่มสาว

767