Page 310 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
P. 310
540 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
สีเขียวเข้มกว่าด้านล่าง ผิวขรุขระ แผ่นใบด้านล่างสี หลาย ที่สำาคัญคือสารกลุ่มแคนนาบินอยด์ (canna-
้
เขียวอ่อน มีขนนุ่มทั่วไปและมีขนสีนำาตาลประปราย binoids) เช่น เดลทา-9-เททระไฮโดรแคนนาบินอล
9
เส้นแขนงใบข้างละ 8-20 เส้น ไม่มีก้านใบย่อย ช่อดอก [d -tetrahydrocannabinol (d -THC)], แคนนา
9
แบบช่อแยกแขนง ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ช่อ บิไดออล [cannabidiol (CBD)], แคนนาบิเจอรอล
ดอกเพศผู้เรียงห่างกัน ยาวประมาณ 25 เซนติเมตร (cannabigerol), แคนนาบินอล (cannabinol) สาร
มีใบประดับขนาดเล็ก ช่อดอกเพศเมียเรียงชิดกัน มี กลุ่มเทอร์พีนอยด์ เช่น บีตา-เมอร์ซีน (β-myrcene),
ใบประดับรูปร่างคล้ายใบ ยาว 1-5 เซนติเมตร ดอก แอลฟา-ไพนีน (a-pinene), ลิมอนีน (limonene),
มีขนาดเล็ก แยกเพศ สีเขียวหรือเขียวอมเหลือง ก้าน เทอร์พิโนลีน (terpinolene), บีตา-แครีโอฟิลลีน
ดอกย่อยสั้นมาก ดอกเพศผู้ กลีบดอกรวม 5 กลีบ (β-Caryophyllene), นอกจากนี้ยังพบสารกลุ่มเฟล
[6-8]
รูปรีหรือขอบขนาน กว้าง 1.5-2 มิลลิเมตร ยาว 3-5 โวนอยด์ แคโรทีนอยด์ สเตอรอล เป็นต้น
มิลลิเมตร ปลายแหลม ขอบเรียบ ปกคลุมด้วยขน ข้อบ่งใช้ ช่วยให้นอนหลับ ลดอาการคลื่นไส้
ละเอียด เกสรเพศผู้ 5 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 0.5-1 อาเจียน แก้ปวด [9-13]
มิลลิเมตร โคนอับเรณูติดกับก้านชูอับเรณู รูปขอบ ตำาราสรรพคุณยาไทยว่ากัญชามีรสเมาเบื่อ ดอก
ขนาน ดอกเพศเมีย มีกลีบเลี้ยงหุ้ม ใบประดับสีเขียว มีสรรพคุณแก้โรคเส้นประสาท ทำาให้นอนหลับ เจริญ
เข้ม ปกคลุมด้วยขนต่อม กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็น อาหาร กัดเสมหะในคอ เป็นต้น ใบมีสรรพคุณแก้
หลอดบางเชื่อมติดกับรังไข่ บางสายพันธุ์เป็นวงติดกับ หอบหืด เจริญอาหาร ชูกำาลัง แต่ทำาให้จิตใจขลาดกลัว
ฐานของรังไข่ รังไข่เหนือวงกลีบ รูปร่างค่อนข้างกลม ตาลาย ประสาทหลอน [9-10]
เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-2 มิลลิเมตร มี 1 ช่อง มีออวุล ข้อมูลจากการศึกษาวิจัยพรีคลินิกพบว่า สาร
1 เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นแบ่งเป็น 2 ก้าน สี กลุ่มแคนนาบินอยด์มีฤทธิ์กระตุ้นการทำางานของตัว
้
นำาตาล มีขนปกคลุม ร่วงเมื่อแก่ ผล แบบผลแห้ง รับแคนนาบินอยด์ (cannabinoid receptor) ซึ่งพบ
เมล็ดล่อน รูปไข่หรือรูปรี กว้าง 3-4 มิลลิเมตร ยาว ในระบบประสาทส่วนกลางและระบบประสาทรอบ
2-5 มิลลิเมตร ค่อนข้างแบน มีขน ผิวเกลี้ยงเป็นเงา นอก ทำาให้มีฤทธิ์ในการลดความเจ็บปวด คลายกล้าม
้
สีนำาตาลอมเหลืองถึงขาวหรือเขียว เมล็ด 1 เมล็ด [4-5] เนื้อ ลดการอักเสบ ต้านอาเจียน กระตุ้นความอยาก
ถิ่นกำาเนิดและการกระจายพันธุ์ พืชชนิดนี้มี อาหาร ลดความดันในลูกตา กระตุ้นการทำาลายเซลล์
ถิ่นกำาเนิดในเขตร้อนในทวีปเอเชีย แล้วแพร่ไปตาม มะเร็ง เป็นต้น [11-12]
เขตต่าง ๆ ของโลก [4-5] ข้อมูลจากการศึกษาวิจัยคลินิกพบว่า การสูบ
ลักษณะเครื่องยา กัญชาเป็นเรือนช่อดอกเพศ กัญชาหรือการได้รับสารกลุ่มแคนนาบินอยด์สามารถ
เมียแห้ง ที่สมบูรณ์ยาว 3-11 เซนติเมตร หรือส่วนช่อ ลดอาการปวดเรื้อรัง ความผิดปกติด้านการนอน
้
ดอกหักความยาวไม่แน่นอน อาจมีใบที่สมบูรณ์หรือ และภาวะเบื่ออาหาร นำาหนักลดในผู้ป่วยที่ติดเชื้อ
ชิ้นส่วนของใบแทรกอยู่ในช่อดอก สีเขียวขี้ม้า เขียว เอชไอวี [13-14] เป็นต้น สำาหรับการใช้สารกลุ่มแคนนา-
้
้
อมนำาตาล หรือนำาตาลอ่อน กลิ่นเฉพาะ รสขมเล็กน้อย บินอยด์ในการรักษามะเร็งนั้นในปัจจุบันยังไม่พบ
องค์ประกอบทางเคมี กัญชามีองค์ประกอบเคมีหลาก หลักฐานทางคลินิกที่เพียงพอ อย่างไรก็ดี การใช้สาร
