Page 279 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564

J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 2 May-Aug 2021 509

Utilization of Local Herbs for the Treatment of Diseases among the People in
Saluang-Khilek Communities, Mae Rim District, Chiang Mai Province

Chatchaya Sommanee , Samart Jaitae
*
Department of Public Health, Faculty of Science and Technology, Chiang Mai Rajabhat University,
Chang Phueak Sub-District, Mueang Chiang Mai District, Chiang Mai 50300, Thailand
*Corresponding author: Chatchayasomma19761@gmail.com

Abstract
This cross-sectional survey research aimed to study traditional herbal utilization for health care and the
relationship between relevant factors and traditional herbal utilization for health care of people. The sample in-
cluded 301 households in Saluang-Khilek communities in Chiang Mai’s Mae Rim district. Combined methods
for data collection included a field survey and interviews with local key informants during October 2019–March
2020. Data were collected using a questionnaire and then analyzed with descriptive statistics and multiple linear
regression. The results showed that the people used local medicinal herbs for health care the least (mean: 1.46 ±
0.51 on the 1–5 scale of lowest to highest); their herbal use had a significant relationship with the perception that
local medicinal herbs could be used for disease treatment. The stepwise multiple regression analysis revealed that
the people perceived that local herbal remedies could be used for treating several more illnesses and the people’s
use of local medicinal plants for health care had significantly increased (p-value < 0.05).

Key words: local herbal use, health care, people

บทนำ�และวัตถุประสงค์ เช่น อาหาร ชา จึงทำาให้มีการละเลยเกี่ยวกับผลข้าง

ในปัจจุบันยาสมุนไพรยังคงเป็นที่นิยมแพร่ เคียงหรือพิษของสมุนไพร เช่นเดียวกับผลิตภัณฑ์
[3]
หลายโดยมีปัจจัยทางวัฒนธรรมประเพณีและ อาหารเสริมสุขภาพจากสมุนไพรที่ไม่ถูกควบคุมโดย

อุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับปัจจัยกำาหนด มนุษย์ สำานักงานคณะกรรมการอาหารและยาที่ได้เห็นว่า
ใช้สมุนไพรมานานนับพันปี การใช้สมุนไพรในการ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสมุนไพรเป็นอาหารไม่ใช่ยา
ป้องกันรักษาโรคตั้งแต่ยาแผนโบราณและยายอด ฉลากของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสมุนไพร ที่สามารถ

นิยมของทุกประเทศไปจนถึงการใช้สารสกัดสมุนไพร บอกได้ว่าสรรพคุณอย่างไร แต่ก็ไม่สามารถอ้างได้
ซึ่งการใช้สมุนไพรในระบบการแพทย์แผนโบราณ ว่าเป็นการรักษาโรคหรือความเจ็บป่วยใด ๆ ดังนั้น
[4]
อาจบ่งบอกถึงความปลอดภัย แต่ไม่ใช่ประสิทธิผล ปัจจุบันจึงยังไม่มีมาตรฐานหรือการควบคุมคุณภาพ

[1]
ของการรักษา ซึ่งเห็นได้ว่าสมุนไพรบางชนิดไม่ ที่เกี่ยวข้องกับสูตรสมุนไพรทั้งหมดเมื่อใช้สมุนไพร
เป็นพิษ และสมุนไพรบางชนิดอาจส่งผลทำาให้เป็น จึงต้องระมัดระวัง ในส่วนของประเทศไทยนับเป็น

อันตรายต่อชีวิต อีกทั้งยังไม่สามารถทราบได้ว่า ประเทศที่มีทรัพยากรทางธรรมชาติที่หลากหลาย
สมุนไพรทั้งหมดมีความปลอดภัย สมุนไพรหลาย และอุดมสมบูรณ์ มีพืชสมุนไพรและองค์ความรู้ทาง
[2]
ชนิดในปัจจุบันสามารถนำามาผลิตได้หลากหลาย ภูมิปัญญาที่นำาพืชสมุนไพรมาใช้เป็นยารักษาโรคสืบ