Page 281 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
P. 281
J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 2 May-Aug 2021 511
กระเทียม กระชาย มะกรูด ว่านหางจระเข้ กล้วย ที่ ของประชาชนจะส่งผลคนในชุมชนรู้จักสรรพคุณ
จะนำามาใช้ในครัวเรือน ใช้ในการประกอบอาหาร และ ของสมุนไพรพื้นบ้านและให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ชาวบ้านที่อยู่ในชุมชนยังมีการรักษาโรคโดยการใช้ ได้ประยุกต์ใช้แนวทางที่หลากหลายเพื่อการกำาหนด
สมุนไพรพื้นบ้านอยู่บ้าง แต่เนื่องจากมีการรักษาโรค นโยบายระบบการแพทย์พื้นบ้านและระบบการบริหาร
ด้วยการแพทย์สมัยใหม่ที่มีการใช้เทคโนโลยี และ จัดการที่มีประสิทธิภาพและเหมาะสม อีกทั้งกลไกการ
ยาปฏิชีวนะมากขึ้น คนในชุมชนจึงเห็นความสำาคัญ สนับสนุน การพัฒนาทั้งด้านองค์ความรู้ บุคลากร และ
ของการใช้สมุนไพรพื้นบ้านลดลง การรักษาโรคโดย ศักยภาพในการผลิต โดยเฉพาะทรัพยากรบุคคลให้มี
ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นโดยการใช้พืชสมุนไพรในการ ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และเพื่อให้คนในชุมชนรู้จักการนำา
รักษาโรคจึงแทบจะเลือนหายไปจากชุมชน ดังนั้นจึง สรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้านในการรักษาโรคและ
มีความจำาเป็นอย่างยิ่งที่จะส่งเสริมสนับสนุนให้คนใน ใช้ประโยชน์ให้มากยิ่งขึ้น โดยมุ่งจัดกิจกรรมการให้
ชุมชนรู้จักการนำาสรรพคุณของสมุนไพรท้องถิ่นไป ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรในชุมชนจากหมอสมุนไพร
[9]
ใช้ในการรักษาโรคให้มากยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตามยังมี ในหมู่บ้าน การนำาสรรพคุณสมุนไพรมาทำาผลิตภัณฑ์
กลุ่มผู้สูงอายุที่ยังเชื่อว่ายาสมุนไพรทำาให้หายจากการ หรือจำาหน่ายเพื่อนำาไปใช้สิ่งต่าง ๆ ต่อไป และยังมีการ
[10]
เจ็บป่วยได้ ร้อยละ 59.50 การแก้ไขปัญหาดังกล่าว ส่งเสริมการปลูกพืชสมุนไพรหรือการอนุรักษ์สมุนไพร
ข้างต้นชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ประยุกต์ พื้นบ้านเพื่อการสืบทอดต่อการใช้สมุนไพรพื้นบ้าน
ใช้แนวทางที่หลากหลายเพื่อการกำาหนดนโยบายและ หรือการนำาสมุนไพรพื้นบ้านนั้นไปใช้ประโยชน์ต่อ
นำาสู่การปฏิบัติแต่ปัญหาการสูญเสียพื้นที่และความ พื้นที่ชุมชนสะลวง-ขี้เหล็ก
หลากหลายของพืชสมุนไพรพื้นบ้านยังไม่สามารถ ดังนั้น การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์คือศึกษาการ
แก้ไขได้เนื่องจากประชาชนทั่วไปกำาลังเผชิญกับความ ใช้ประโยชน์ของพืชสมุนไพรพื้นบ้านเพื่อการรักษาโรค
เป็นชุมชนเมืองที่กำาลังรุกคืบเข้าไปตามกระแสการ และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการใช้ประโยชน์ของ
พัฒนา รวมถึงปัจจัยเสี่ยงสุขภาพทั้งการปนเปื้อนของ พืชสมุนไพรพื้นบ้านเพื่อการรักษาโรคของประชาชน
สารพิษในสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงของโครงสร้าง ทั้งนี้การศึกษานี้จะนำาไปสู่ข้อมูลที่หน่วยงานด้าน
ประชากรสู่วัยสูงอายุ รวมถึงการสูญเสียสุขภาวะด้าน สาธารณสุขในพื้นที่ที่สามารถนำาไปปรับประยุกต์เพื่อ
จิตวิญญาณของผู้คนในท้องถิ่นที่แสดงถึงวิถีชีวิต การสร้างหรือพัฒนาทางเลือกสำาหรับการส่งเสริมสุข
ที่ผูกพันเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของผู้คนกับแหล่ง ภาพของประชาชนต่อไป
[11]
ทรัพยากร
การศึกษาเกี่ยวกับภูมิปัญญาและความหลาก ระเบียบวิธีศึกษ�
หลายของพืชสมุนไพรพื้นบ้านจะทำาให้ทราบว่ามีพืช การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงสำารวจแบบภาคตัด
ชนิดใดบ้างที่ใช้ประโยชน์ในการรักษาและดูแลความ ขวาง (cross-sectional survey study) เพื่อศึกษา
เจ็บป่วยได้ บางชนิดอาจเป็นพืชชนิดใหม่ (new การใช้ประโยชน์ของพืชสมุนไพรพื้นบ้านเพื่อการรักษา
species) ยังไม่มีข้อมูลการใช้ประโยชน์ ทั้งนี้การใช้ โรคของประชาชน ชุมชนสะลวง-ขี้เหล็ก อำาเภอแม่ริม
ประโยชน์ของพืชสมุนไพรพื้นบ้านเพื่อการรักษาโรค จังหวัดเชียงใหม่ โดยกำาหนดการใช้ประโยชน์ของพืช
