Page 137 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
P. 137
J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 2 May-Aug 2021 367
[4]
รับรู้ความสามารถในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ พบ ยาหลักแห่งชาติ ที่ระบุถึงอาการไม่พึงประสงค์ของ
ว่าการสัมผัสทารกแบบแนบเนื้อ การช่วยมารดาให้ ตำารับยานี้คือ แสบร้อนยอดอก เนื่องจากในตำารับนี้มี
ทารกดูดนมถูกวิธีอย่างต่อเนื่องทุก 2-3 ชั่วโมง การ ส่วนประกอบของพริกไทยที่เป็นยารสร้อนในปริมาณ
้
ดื่มนำาและการรับประทานอาหารให้เพียงพอ การ สูง อาจทำาให้เกิดอาการแสบร้อนคอและยอดอก โดย
ดูแลความสุขสบายด้านร่างกายและจิตใจ ทำาให้ระยะ ในพริกไทยมีสาร piperine จากรายงานวิจัยพบว่าสาร
้
เวลาการเริ่มไหลของนำานมและระยะเวลาการมาของ นี้สามารถเพิ่มระดับยาในเลือด มีฤทธิ์ต่อ bioavai-
้
นำานมเร็วขึ้น lability ของยาและสารอาหาร
นอกจากนี้สุขภาพด้านการขับถ่ายของมารดา เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลธาตุสมุฏฐานพบว่ามารดา
หลังคลอดกลับมาเป็นปกติดีขึ้นและมีอาการปวดแผล หลังคลอดที่มีอาการไม่พึงประสงค์รายที่ 1 มีอาการ
ฝีเย็บลดลง อย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติ (p < 0.05) เมื่อ ใจสั่นหวิว ใจเต้นแรง รู้สึกวูบวาบ นั้นมีธาตุเจ้าเรือน
้
ศึกษาเพิ่มเติมจากข้อมูลของตัวยาในตำารับยาปลูก หลักและธาตุเจ้าเรือนรองเป็นธาตุนำา พิกัดศอเสมหะ
ไฟธาตุ ซึ่งประกอบด้วยสมุนไพรที่มีรสร้อน เช่น พริก และได้คลอดในช่วงคิมหันตฤดู (ฤดูร้อน) อุตุสมุฏฐาน
้
ไทยล่อน ดีปลี ช้าพลู ผักแพว สะค้าน และว่านนำา มี เตโช พิกัดสันตัปปัคคี (ไฟอบอุ่นกาย) ร่างกายจึง
[13]
สรรพคุณในการขับลม ช่วยขับปัสสาวะ ขับระดูสตรี มีความร้อนอันเกิดจากธาตุไฟ หากรับประทานยา
บรรเทาอาการหดเกร็งของกล้ามเนื้อเรียบทำาให้กล้าม หรืออาหารที่มีรสร้อนจัดเช่นเดียวกับตำารับยาปลูก
เนื้อเรียบและกล้ามเนื้อมดลูกคลายตัว จึงเป็นข้อบ่ง ไฟธาตุจะไปเพิ่มธาตุไฟในร่างกาย กระตุ้นให้เกิดการ
้
ชี้ในการใช้ตำารับยาปลูกไฟธาตุแทนการอยู่ไฟหลัง เผาผลาญ ธาตุนำาที่เป็นทั้งธาตุเจ้าเรือนหลักและธาตุ
้
้
[4]
คลอด เพื่อช่วยกระตุ้นนำานมและกระจายเลือดลม เจ้าเรือนรองลดลง หากมารดาหลังคลอดดื่มนำาน้อย
้
ในมารดาหลังคลอด ส่วนด้านอื่น ๆ ได้แก่ ความรู้สึก จะทำาให้ร่างกายกระหายนำา อ่อนเพลีย รู้สึกใจสั่น
้
ปวดมดลูกบริเวณหน้าท้อง นำาคาวปลาไหลดี อาการ หวิว ใจเต้นแรง รู้สึกร้อนวูบวาบ เนื่องจากมีธาตุไฟ
วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด มีเหงื่อออกมากผิดปกติ ความ เกินกำาลัง
อยากอาหาร อาการปวดกล้ามเนื้อและอาการปวด รายที่ 2 มีอาการแสบร้อนยอดอก ร้อนปาก
้
เกร็งท้องน้อยเวลาปัสสาวะนั้น ไม่พบความแตกต่าง ร้อนคอ นั้นมีธาตุเจ้าเรือนหลักเป็นธาตุนำา พิกัดศอ
กันทางสถิติ เสมหะ ธาตุเจ้าเรือนรองเป็นธาตุลม พิกัดสุมนาวาตะ
ข้อมูลอาการไม่พึงประสงค์หรืออาการผิดปกติ และได้คลอดในช่วงวสันตฤดู (ฤดูฝน) อุตุสมุฏฐาน
หลังการใช้ตำารับยาปลูกไฟธาตุในมารดาหลังคลอดที่ วาโย พิกัดกุจฉิสยาวาตา (ลมในท้อง เป็นลมที่พัดอยู่
ให้นมบุตรจำานวน 58 ราย พบว่ามีอาการไม่พึงประสงค์ ในท้องนอกลำาไส้) อากาศหนาวเย็นที่มากระทบกับ
[13]
จำานวน 2 ราย ซึ่งมีอาการแสบร้อนยอดอก ร้อนปาก ความร้อนภายในร่างกายจะทำาให้ลมในท้องทำางานผิด
ร้อนคอ 1 ราย และอีก 1 ราย มีอาการใจสั่นหวิว ใจเต้น ปกติ มีอาการท้องลั่น รู้สึกสวิงสวาย เมื่อรับประทาน
แรง รู้สึกวูบวาบ หลังจากใช้ยา 1-2 ชั่วโมง ซึ่งอาการ ยาหรืออาหารที่มีรสร้อนจะทำาให้ธาตุไฟในร่างกายมี
ไม่ร้ายแรง และอาการหายไปเมื่อใช้ยาต่อเนื่องทั้ง 2 มากขึ้น ธาตุลมจึงเคลื่อนไหวมาก ส่งผลให้ธาตุนำา ้
ราย ดังข้อมูลในคู่มือการใช้ยาจากสมุนไพรในบัญชี ลดลงทำาให้เสมหะแห้ง หากมีลมสุมนาวาตะ (ลมที่
