Page 157 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 2

J Thai Trad Alt Med Vol. 17 No. 2 May-Aug 2019 295

จริง จึงเห็นความสำาคัญของการศึกษาสถานการณ์ งาน ได้จากการทบทวนวรรณกรรม เพื่อเป็นกรอบแนวคิด
วิจัยสมุนไพรและการแพทย์แผนไทย เพื่อพัฒนาตาม สถานการณ์ และทำาการวิเคราะห์จนนำาไปสู่การสรุปผล
แผนยุทธศาสตร์ อันจะเป็นเครื่องมือในการกำาหนด และจัดทำาข้อเสนอแนะ

ทิศทางและนโยบายการวิจัยด้านสมุนไพรและการ จากนั้นจึงได้จัดเวทีนำาเสนอผลการทบทวน
แพทย์แผนไทยระดับชาติ ตลอดจนการผลักดันให้ วรรณกรรมอย่างเป็นระบบในเดือนมีนาคม 2561 เพื่อ

เกิดกลไกระดับชาติเพื่อความเป็นเอกภาพและความ รับฟังความเห็นจากผู้ทรงคุณวุฒิที่เกี่ยวข้องระดับ
ชัดเจนของการทำาวิจัยด้านสมุนไพรและการแพทย์ ประเทศ และนำามาสู่การสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เกี่ยวข้องใน
แผนไทยต่อไป การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ระดับนโยบายและการจัดทำายุทธศาสตร์ เพื่อวิเคราะห์

ศึกษาวิจัยสถานการณ์งานวิจัยสมุนไพรไทยตามกลุ่ม เนื้อหาและสังเคราะห์ประเด็นวิจัยเชิงยุทธศาสตร์ด้าน
รูปแบบงานวิจัย และ (2) จัดทำาแนวทางข้อเสนอเชิง สมุนไพรต่อไป

นโยบายต่อการวิจัยทางสมุนไพรของประเทศ
ผลก�รศึกษ�
ระเบียบวิธีศึกษ� ผลการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ พบ

การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (sys- บทความวิชาการทั้งหมดในงานวิจัยสมุนไพรของ
tematic review) ครั้งนี้ได้ทบทวนงานวิจัยสมุนไพร ประเทศ 1,290 เรื่อง และงานวิจัยสมุนไพรในต่าง
ของประเทศไทยย้อนหลังอย่างน้อย 5 ปี (ตั้งแต่ปี ประเทศ 46,820 เรื่อง คัดกรองบทความวิชาการจาก

พ.ศ. 2555 ถึงปี พ.ศ. 2560) และงานวิจัยสมุนไพรใน ชื่อเรื่องและบทคัดย่อ คัดเอกสารที่ไม่เกี่ยวข้องและ
ต่างประเทศตามมูลค่าการบริโภคผลิตภัณฑ์สมุนไพร ไม่มีเอกสารฉบับเต็มออก เหลือบทความวิชาการงาน
สูงสุด จากฐานข้อมูลงานวิจัยทั้งในและต่างประเทศ วิจัยสมุนไพรประเทศไทย 460 เรื่อง สำาหรับงานวิจัย

ใช้คำาสืบค้นหาข้อมูลได้แก่คำาว่า herb, herbs used สมุนไพรต่างประเทศคัดเลือกตัวอย่างจำานวนร้อยละ
medicinally, priority setting เป็นต้น โดยสืบค้น 5 ด้วยการแบ่งชั้นภูมิตามประเทศทำาให้ได้บทความ

จากฐานข้อมูล Thai LIS, PubMed, Scopus และ/ วิชาการ 2,184 เรื่อง รายละเอียดดังนี้
หรือสืบค้นข้อมูลจากเอกสารอ้างอิงและบรรณานุกรม 1. งานวิจัยสมุนไพรของประเทศไทย ใช้การ
จากนั้นจะทำาการคัดกรองบทความวิชาการไทยทุก สืบค้นจากฐานข้อมูล ThaiLIS และ Scopus โดย

เรื่อง ส่วนบทความวิชาการต่างประเทศจะคัดกรอง ฐานข้อมูล ThaiLIS พบบทความวิชาการสมุนไพร
้
ชื่อเรื่อง และบทคัดย่อออกก่อน จากนั้นจะทำาการ ทั้งหมด 750 เรื่อง มีเอกสารซำาซ้อนอยู่ 342 เรื่อง และ
สุ่มออกมาร้อยละ 5 ของที่สืบค้นได้แล้วจึงทำาการคัด เอกสารที่เผยแพร่ก่อนปี พ.ศ. 2555 อยู่ 50 เรื่อง จึง
กรอง การสุ่มขนาดตัวอย่างร้อยละ 5 เนื่องจากขนาด เหลือบทความวิชาการที่นำามาคัดกรองด้วยชื่อเรื่อง
ตัวอย่างทั้งหมดมีจำานวนหลักหมื่น จำาแนกบทความ (title) และบทคัดย่อ (abstract) จำานวน 358 เรื่อง
[8]
ออกเป็นหมวดหมู่ตามรูปแบบการศึกษา การวิจัยครั้ง ซึ่งมีจำานวน 131 เรื่อง ที่ไม่ตรงกับความต้องการของ
นี้ไม่ได้เน้นศึกษาไปถึงคุณภาพของข้อมูลงานวิจัย การศึกษานี้ และอีก 2 เรื่อง ไม่มีเอกสารฉบับเต็มให้
โดยตรง แต่จะเป็นการกำาหนดและจัดกลุ่มตัวแปรที่ อ่านอย่างละเอียด จึงเหลือบทความวิชาการทั้งสิ้น 225