Page 62 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

OP60G0048 การศึกษาความปลอดภัยทางคลินิกของยาสมุนไพรไทยในศิลาจารึก

ตํารายาวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามสําหรับรักษาโรคจมูกอักเสบเหตุภูมิแพ
เรื้อรัง: การศึกษาแบบสุม ปกปดสองดาน ควบคุมดวยยาหลอก

1
3
ศศิธร ตัณฑวรรธนะ , วิรัช เมฆอนันต์ธวัช , เบ็ญจลักษณ์ ผลรัตน์ , ชยันต์ พิเชียรสุนทร , พรรณี ปิติสุทธิธรรม 3
4,5
2
1 คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคําแหง ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคติดเชื้อ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย 3
2
4
5
คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาลัยการแพทย์ทางเลือก มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม สํานักวิทยาศาสตร์
ราชบัณฑิตยสภา สนามเสือป่า เขตดุสิต กรุงเทพฯ 10300,

หลักการและเหตุผล ความชุกของโรคจมูกอักเสบเหตุภูมิแพเพิ่มขึ้นอยางมีนัยสําคัญทั่วโลก การศึกษาความ
ปลอดภัยทางคลินิกของยาสมุนไพรไทยตํารับที่ 3 ในศิลาจารึกตํารายาวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม วาดวย
ฆานะหฤศโรคในศิลาจารึกตํารายาวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามที่ประกอบดวยตัวยา 6 สิ่งไดแกราก
เจตมูลเพลิงแดง รากสลิด ขิงแหง ดองดึง ดีปลีสิ่งละสวน พริกไทย 3 สวน เปนยาสมุนไพรตํารับสําหรับบําบัด

โรคจมูกอักเสบเหตุภูมิแพที่มีหลักฐานความปลอดภัยและประสิทธิศักยมาแลวในอดีต แตยังไมเคยมีการศึกษา
ทางคลินิกมากอน

วัตถุประสงค เพื่อศึกษาความปลอดภัยและเลือกขนาดยาที่เหมาะสมสําหรับผูปวยในคนสุขภาพดี รวมทั้ง

ศึกษาความปลอดภัยของยาในผูปวยโรคจมูกอักเสบเหตุภูมิแพเรื้อรัง

วิธีดําเนินการ งานวิจัยนี้เปนการศึกษาความปลอดภัยทางคลินิกของยาสมุนไพรไทยในคนสุขภาพดี 1 กลุม

แบบไมปกปดทุกฝาย จํานวนอาสาสมัครทั้งสิ้น 16 คน โดยเริ่มจากคัดกรองผูใหญสุขภาพดีจํานวน 11 คน สุม
เขากลุมที่หนึ่ง 5 คน กินยาสมุนไพรไทย 2 แคปซูล/มื้อ (1.12 กรัม/มื้อ) 3 มื้อ/วัน และกลุมที่สอง 6 คน กินยา
สมุนไพรไทย 3 แคปซูล/มื้อ (1.68 กรัม/มื้อ) 3 มื้อ/วัน ติดตอกันนาน 4 สัปดาห จากนั้นคัดเลือกผูใหญสุขภาพ
ดีใหมอีก 5 คน ศึกษาซ้ําในขนาดยาที่เลือกจากกลุมที่หนึ่งหรือกลุมที่สองเพื่อยืนยันความปลอดภัยของยา แลว
จึงศึกษาความปลอดภัยทางคลินิกในผูปวยโรคมูกอักเสบเหตุภูมิแพเรื้อรัง แบบสุม ปกปดสองดาน ควบคุมดวย

ยาหลอก โดยคัดกรองผูปวยจากการทดสอบภูมิแพทางผิวหนังดวยวิธีสะกิด (Skin prick test) ไดอาสาสมัคร
ทั้งสิ้น 44 คน สุมเขากลุมกินยาสมุนไพรไทย 22 คน และกลุมกินยาหลอก 22 คน กินยาติดตอกันนาน 4
สัปดาห ประเมินความปลอดภัยของยาสมุนไพรไทย โดยทั้งแพทยและผูปวยไมทราบวาเปนยาชนิดใด

ผลการศึกษา อาสาสมัครสุขภาพดีทั้งสิ้น 16 คน อายุเฉลี่ย 22.8±1.2 ป เปนเพศหญิงรอยละ 75 การศึกษา
ระดับปริญญาตรีรอยละ 100 ขนาดการใชยาที่เหมาะสมคือ 2 แคปซูล/มื้อ (1.12 กรัม/มื้อ) หลังอาหารเชา
กลางวัน และเย็น ความปลอดภัยของยาประเมินจากผลการตรวจเลือดอยูในเกณฑปรกติไมมีความแตกตาง

อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p > 0.05) ระหวางกอนและหลังกินยา อาการไมพึงประสงคที่ไมรายแรงพบอาการ

แสบทอง แสบจมูก ถายเหลว และรูสึกรอนเล็กนอย-ปานกลาง สวนอาสาสมัครผูปวยทั้งสิ้น 44 คน อายุ
เฉลี่ย 42.1±15.35 ป เปนเพศหญิงรอยละ 66 การศึกษาระดับปริญญาตรีรอยละ 57 ความปลอดภัยของยา
ประเมินจากผลการตรวจเลือดอยูในเกณฑปรกติไมมีความแตกตางอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p > 0.05)

ระหวางยาสมุนไพรไทยและยาหลอก อาการไมพึงประสงคที่ไมรายแรงพบโอกาสที่ยาสมุนไพรไทยจะเกิด
อาการถายเหลวมากกวายาหลอก 2.14 เทาอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p = 0.029, 95% CI = 1.10 to 4.16)

ขอสรุป ยาสมุนไพรไทยขนานนี้มีความปลอดภัยในการใชที่ขนาด 2 แคปซูล/มื้อ (1.12 กรัม/มื้อ) หลังอาหารเชา

กลางวัน เย็น แตอาจพบอาการถายเหลวในระดับที่ยอมรับได เปนยาสมุนไพรไทยที่มีศักยภาพในการศึกษาตอไป

60