Page 228 - Acrobat J Trad-21-3-2566
P. 228
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 3 Sep-Dec 2023 711
(Table 2) ตัวในต�ารับยาใช้ภายนอก ซึ่งมีการวิเคราะห์แยกระดับ
จากการคัดเลือกต�ารับยาและคัดกรองข้อมูล การหายากง่ายของเครื่องยาทุกตัวในแต่ละต�ารับเพื่อ
ในส่วนต�ารับยาที่มีความซ�้าซ้อนขององค์ประกอบ หาต�ารับยาที่ผ่านเกณฑ์ที่ก�าหนดโดยมีการจัดกลุ่ม
ต่าง ๆ ท�าให้มีต�ารับยาที่ผ่านการคัดกรองคงเหลือ 250 เครื่องยาทุกตัวในต�ารับ พบว่า ต�ารับยาที่มีเครื่องยา
ต�ารับ โดยมีการจ�าแนกรูปแบบของต�ารับยาบ�าบัดกลุ่ม ที่ไม่สามารถหาได้และไม่ทราบแหล่งที่มาที่ชัดเจน
อาการกล้ามเนื้อและกระดูกออกเป็น 10 รูปแบบ โดย (D) มีทั้งหมด 18 ต�ารับ ในส่วนต�ารับยาที่มีเครื่องยา
รูปแบบยาที่พบมากที่สุดคือยาผง 79 ต�ารับ รองลงมา ที่สามารถหาได้ง่ายแต่ไม่ทราบแหล่งที่มาที่ชัดเจน (B)
คือ ยาต้ม 62 ต�ารับ และยาปั้นแท่ง 45 ต�ารับ ซึ่งทั้ง และ/หรือ ต�ารับยาที่เครื่องยาไม่สามารถหาได้แต่ทราบ
สามรูปแบบนี้ส่วนใหญ่จัดอยู่ในรูปแบบยาชนิดรับ แหล่งที่มาที่ชัดเจน (C) ปรากฏอยู่ในต�ารับมี 16 ต�ารับ
ประทาน ปรากฏอยู่ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมล (Table 5)
มังคลารามเพราะเป็นต�าราที่มีต�ารับยามากที่สุด ส่วน ต�ารับยาที่ผ่านเกณฑ์การคัดเลือกโดยคัดจาก
รูปแบบยาที่น้อยที่สุดคือ ยานัตถุ์ และขี้ผึ้ง มีอย่าง ต�ารับยาที่มีส่วนประกอบเครื่องยาทุกตัวเป็นเครื่องยา
ละ 2 ต�ารับ โดยทั้ง 2 รูปแบบจัดอยู่ในศิลาจารึกวัด ที่สามารถหาได้ง่าย (A) และพบแหล่งที่มาที่ชัดเจน (A)
พระเชตุพนวิมลมังคลาราม (Table 3) พบว่า มีทั้งหมด 10 ต�ารับ ได้แก่ ยาทาพระเส้น, ยาแก้
ในส่วนรูปแบบยาแต่ละประเภทมีวิธีการใช้ ลมปะกัง, ยาแก้ลมขึ้นแต่หัวแม่เท้า, น�้ามันมหาจักร,
กระบวนการปรุงยา และองค์ประกอบต่าง ๆ ที่แตก WP438/01, WP334/05, WP334/04, WP334/01,
ต่างกันแต่ก็จะมีการแยกรูปแบบการใช้ออกอย่าง WP333/03 และWP205/01 โดยต�ารับที่มีเครื่องยา
ชัดเจนเพื่อให้น�าไปใช้ได้ถูกวิธี โดยรูปแบบวิธีการใช้ มากที่สุดคือ ยาทาพระเส้น มีเครื่องยาทั้งหมด 14 ชนิด
ยาต่าง ๆ (Table 4) มีรูปแบบการใช้ยาทั้งหมด 9 รูป รองลงมา คือน�้ามันมหาจักร มี 10 ชนิดและต�ารับยา
แบบ รูปแบบการใช้ที่มีมากที่สุด คือการรับประทาน ที่น้อยที่สุดคือ WP334/05 มีเครื่องยา 3 ชนิด ราย
199 ต�ารับ รองลงมาคือการทา 23 ต�ารับ โดยต�ารับยาที่ ละเอียดต�ารับยาทั้ง 10 ต�ารับ (Table 6)
ต้องผ่านตามเกณฑ์คือต�ารับที่เป็นรูปแบบใช้ภายนอก Table 6 แสดงรายละเอียดของต�ารับยาที่ผ่าน
มีทั้งหมด 8 รูปแบบ ได้แก่ ต�ารับที่ใช้รับประทานก็ได้ เกณฑ์ตามก�าหนด พบว่า ต�ารับยาทั้ง 10 ต�ารับใน
ทาก็ได้ ต�ารับที่ใช้ชโลม ต�ารับที่ใช้ทา ต�ารับที่ใช้ทาแล้ว แต่ละต�ารับมีสรรพคุณทางยาที่เกี่ยวข้องกับระบบ
นวด ต�ารับที่ใช้พอก ต�ารับที่ใช้ประคบ ต�ารับที่ใช้เป่า กล้ามเนื้อและกระดูกในลักษณะอาการที่แตกต่าง
หรือสูด และ ต�ารับที่ใช้อาบ โดยมีทั้งหมด 44 ต�ารับ กันโดยเลือกใช้ตามวัตถุประสงค์ที่เราต้องการรักษา
ในบรรดาต�ารับยาที่ใช้ภายนอกจ�านวน 44 ต�ารับ ต�ารับยาที่มีรูปแบบยาที่สามารถท�าเก็บไว้ใช้ได้และ
นี้ เมื่อน�าเข้าสู่การวิเคราะห์แยกส่วนประกอบของ มีการระบุวิธีการปรุงชัดเจน ได้แก่ WP334/01,
[14]
เครื่องยา ในต�ารับเพื่อเลือกต�ารับที่มีเครื่องยาทุก WP334/04, น�้ามันมหาจักร และยาทาพระเส้น ทั้ง 4
ตัวที่จัดอยู่ในระดับการหาได้ง่ายและทราบแหล่งที่มา ต�ารับนี้สามารถน�าไปพัฒนาต่อยอดในการผลิตต�ารับ
ที่ชัดเจน (A) โดยมีการจัดประเภทของเครื่องยาแต่ละ ยารักษาอาการในกลุ่มกล้ามเนื้อและกระดูกไว้ใช้ใน
