Page 198 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 3

630 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 18 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2563

ตารางที่ 1 พรรณไม้ที่มีการใช้ประโยชน์ในแต่ละด้าน

ชื่อพืช
ที่ ชื่อท้องถิ่น ชื่อสามัญ ชื่อวิทยาศาสตร์ ชื่อวงศ์ ส่วน ฤดูที่ใช้ ภูมิปัญญาการใช้
ที่ใช้ ประโยชน์ ประโยชน์

1 สีดาป่า คำากอกน้อย Gardenia obtusifolia Rubiaceae ผลดิบ ฤดูฝน ยาบำารุงกำาลัง
Roxb. ex Hook. f.
2 ลุมพุก ตะลุมพุก Tamilnadia uliginosa Rubiaceae ลำาต้น ทุกฤดู ทำาฟืน
(Retz.) Tirveng. & Sastre แก่น ทุกฤดู ยาระบาย, ยารักษาตกขาว
ยาแก้ไข้, ยาแก้ไอ

3 ตองท่ง ตับเต่าต้น Diospyros ehretioides Ebenaceae แก่น ทุกฤดู ยาขับนำ้าคาวปลา,
Wall. ex G.Don แต่งสียา
4 ผักหวานป่า ผักหวานป่า Melientha suavis Pierre Opiliaceae ยอดอ่อน ฤดูฝน นำาไปทำาแกง
ใบ ทุกฤดู ยาแก้พิษปลาดุกยัก
5 ไม้พายควาย ฮ่อสะพายควาย Sphenodesme pentandra Fabaceae เถา ทุกฤดู ยาบำารุงร่างกาย
Jack

6 แสมสาร ขี้เหล็กป่า Senna garrettiana (Craib) Fabaceae เนื้อไม้, ทุกฤดู ทำาเฟอร์นิเจอร์
H. S. Irwin & Barneby แก่น, ใบ ทุกฤดู นำาไปประกอบอาหาร
แก่น ทุกฤดู ยาระบาย
7 เสล่า มะกา Bridelia ovata Decne. Phyllan- ราก ทุกฤดู ยารักษาตกขาว,
thaceae ยาแก้อาการท้องเสีย
8 หนามคูณทา คนทา Harrisonia perforate Simarou- ผล ทุกฤดู ยารักษานำ้ากัดเท้า
(Blanco) Merr. baceae

9 นมวัว นมวัว Scleropyrum pentandrum Santalaceae แก่น ทุกฤดู บำารุงนำ้านม,
(Dennst.) Mabb. ยารักษาโรคกระเพาะ
10 เหมือดแอ่ พลองเหมือด Memecylon edule Roxb. Melastoma- ใบ ทุกฤดู เป็นผักเคียงอาหาร
taceae แก่น ทุกฤดู ยารักษากรดไหลย้อน
11 ปอเต่าไห้ ปอเต่าไห้ Enkleia malaccensis Thymelaea- เปลือก ทุกฤดู ทำาเชือก
Griff. ceae ราก ทุกฤดู ยาระบายชนิดแรง

12 ช้างน้าว ช้างน้าว Ochna integerrima Ochnaceae แก่น ทุกฤดู ยาบำารุงกำาลัง
(Lour.) Merr.
13 เครือไส้ไก่ มะลิไส้ไก่ Jasminum elongatum Oleaceae ราก ทุกฤดู ส่วนประกอบยารักษาตกขาว
(P. J. Bergius) Willd.
้
14 นำาเกลี้ยง รักใหญ่ Gluta usitata (Wall.) Anacardiaceae แก่น ทุกฤดู ยาแก้ไอ,
Ding ทำาเต้าแคน