Page 205 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 2
P. 205

J Thai Trad Alt Med                                   Vol. 18  No. 2  May-Aug  2020  427




            ตารางที่ 3 ต้นทุนต่อหน่วยกิจกรรมและข้อมูลสนับสนุนด้านการแพทย์แผนไทย

                                 จำานวน  รูปแบบ
                กิจกรรม   ต้นทุน  สถาน  การให้                      ข้อมูลสนับสนุน
                                 บริการ  บริการ
             (กลุ่มหญิงตั้งครรภ์และหลังคลอด)
             การนวดกระตุ้น   75.5   3   - น�้านมไม่ไหลหรือ  ภาวะน�้านมไม่ไหลหรือน�้านมไหลน้อย สามารถพบได้บ่อยในแม่
             น�้านม                     น�้านมไหลน้อย   หลังคลอด ท�าให้น�้านมไม่เพียงพอต่อความต้องการของทารก ซึ่ง
                                                       สารอาหารที่ส�าคัญที่สุดของทารกที่ควรจะได้รับหลังจากการ
                                                       คลอด คือ น�้านมแม่ ดังนั้นการนวดกระตุ้นน�้านมเพื่อแก้ไขภาวะ
                                                       ดังกล่าว ด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยเป็นการบูรณาการดูแล
                                                       และส่งเสริมแม่หลังคลอดร่วมกับคัมภีร์ปฐมจินดา โดยในคัมภีร์
                                                       ได้กล่าวไว้ว่า การมีบุตรที่ดีได้นั้นจะต้องอาศัยน�้านมจากมารดา
                                                       ที่มีลักษณะดีและมีปริมาณที่มากพอ เพื่อป้องกัน ส่งเสริมให้มี
                                                                 [12]
                                                       สุขภาพแข็งแรง
                                                       การนวดและประคบเต้านมในมารดาหลังคลอดเป็นหนึ่งใน
                                                       หัตถการที่ใช้ในการแก้ปัญหาน�้านมไม่ไหลหรือน�้านมน้อยใน
                                                       มารดาหลังคลอด โดยเป็นการกระตุ้นการไหลเวียนเลือดให้มา
                                                       เลี้ยงบริเวณเต้านมมากขึ้นและกระตุ้นการสร้างฮอร์โมนออกซีโท
                                                       ซิน ที่มีผลในการกระตุ้นการหลั่งน�้านม โดยจากการศึกษา พบ
                                                       ว่า การนวดและประคบเต้านม มีผลท�าให้มารดาของทารกที่เกิด
                                                       ก่อนก�าหนดมีปริมาณน�้านมเพิ่มขึ้น และน�้านมไหลเร็วกว่า
                                                       มารดาที่ไม่ได้รับการนวดและประคบเต้านม  ซึ่งรูปแบบการ
                                                                                   [13]
                                                       แก้ไขปัญหามารดาน�้านมในปัจจุบันใช้ยา Domperidone ซึ่งเป็น
                                                       ยาซึ่งมีผลข้างเคียงส่งผลเกิดอาการปากแห้ง ปวดบริเวณหน้าอก
                                                       ท้องเสีย อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ ดังนั้น การนวดกระตุ้นน�้านมจึง
                                                       เป็นทางเลือกที่ดีในการส่งเสริมสุขภาพมารดาหลังคลอด

             การทับหม้อเกลือ  303.6   10   - หลังคลอดปกติ 7  การทับหม้อเกลือได้รับการบรรจุเข้าไปในศาสตร์และศิลป์ของ
             (นวด + อบ +                วัน ถึง 3 เดือน วันละ  ทางด้านแพทย์แผนไทย เพื่อช่วยฟื้นฟูสุขภาพของหญิงหลัง-
             ประคบ +                    1 ครั้ง ติดต่อกันไม่  คลอดให้คืนสู่สภาพปกติ อีกทั้งยังเป็นการช่วยให้เลือดไหลเวียนดี
             ทับหม้อเกลือ)              เกิน 1 สัปดาห์   กล้ามเนื้อและร่างกายโดยทั่วไปผ่อนคลาย พักผ่อนได้ดี ลด
                                        - ผ่าคลอด ช่วงหลัง  อาการปวดท้องน้อยและอาการปวดเมื่อยตามส่วนต่าง ๆ ของ
                                        คลอดเกิน 1 เดือน  ร่างกาย ป้องกันหรือลดการเกิดตะคริว ช่วยขับน�้าคาวปลา ช่วย
                                        (แผลผ่าตัดหายแล้ว)  ให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น บรรเทาอาการท้องผูก ช่วยเพิ่มน�้านมและ
                                        ติดต่อกันไม่เกิน   ท�าให้น�้านมไหลสะดวกขึ้น
                                                                        [14]
                                        1 สัปดาห์      การทับหม้อเกลือหลังคลอดเป็นการดูแลสุขภาพหญิงหลังคลอด
                                                       มาแต่โบราณ โดยปัจจุบันใช้ในสถานบริการอย่างแพร่หลาย โดย
                                                       มีการก�าหนดแนวเวชปฏิบัติในการทับหม้อเกลือไว้อย่างชัดเจน
   200   201   202   203   204   205   206   207   208   209   210