Page 55 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

OPem20C นวัตกรรมไมพายคลายเสน

อทิกานต พิมพหลอ, จิรัชญาอุไรวงค, นันทนภัส วงคแสนไชย
โรงพยาบาลวังยาง อําเภอวังยาง จังหวัดนครพนม

หลักการและเหตุผล การใหบริการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลวังยางในปจจุบัน เปดใหบริการในสถานบริการและนอก
สถานบริการ ในปงบประมาณ 2559 จากขอมูลจํานวนผูรับบริการผูปวยนอกทั้งหมด 4,714 ครั้ง พบวามีการใหบริการ
แพทยแผนไทย นวด อบ ประคบ รวม 396 คน 424 ครั้ง คิดเปนรอยละ 8.99 ซึ่งถือวายังใหบริการไดนอย (ตัวชี้วัดจาก
สวนกลาง รอยละ 18.5) ซึ่งการใหบริการสวนใหญเปนการใหบริการในสถานบริการ จากการเก็บรวบรวมขอมูลการออก

ใหบริการเชิงรุก พบวายังมีผูปวยอีกจํานวน 350 ราย ที่มีอาการปวดกลามเนื้อขาแตไมสามารถเขารับบริการแพทยแผนไทย
ที่โรงพยาบาลได งานแพทยแผนไทยรวมกับงานบริการปฐมภูมิและองครวม ไดพัฒนารูปแบบการดูแลรักษา บรรเทาอาการ
ปวดกลามเนื้อขาโดยการประยุกตใชนวัตกรรมไมพายคลายเสนเพื่อแกไขปญหาที่กลาวมาขางตน ซึ่งเปนนวัตกรรมที่ไดรับ
การพัฒนามาจากภูมิปญญาพื้นบานเหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ ผูปวยที่ไมสามารถเขารับบริการที่โรงพยาบาลสามารถใช

นวัตกรรมเพื่อบรรเทาอาการปวดกลามเนื้อขาไดดวยตนเอง ขั้นตอนการใชนวัตกรรมไมพายคลายเสน ประกอบดวย 4 ทา คือ
1) ทาคีมลอค 2) ทากดลดตึงเขา 3) ทายืดเอ็นรอยหวาย 4) ทายืดหลัง

วัตถุประสงค เพื่อพัฒนานวัตกรรมไมพายคลายเสนลดอาการปวดกลามเนื้อ และเพื่อใหประชาชนสามารถนวดขาดวยตนเอง

โดยใชนวัตกรรมไมพายคลายเสน

วิธีดําเนินการ การศึกษาในครั้งนี้เปนการศึกษานํารองเพื่อทดลองใชนวัตกรรม กลุมตัวอยางเลือกสุมอยางงาย (Simple
Sampling) กลุมเปาหมายจํานวน 50 ราย เกณฑการคัดเขาคือผูปวย ที่มีอาการปวดกลามเนื้อขา ระหวางวันที่ 1ตุลาคม
2559 - 30 มิถุนายน 2560 วัดผลจากการเก็บรวบรวมขอมูลระดับความรุนแรงของอาการปวดกลามเนื้อกอน และหลังการใช

นวัตกรรม และแบบประเมินความพึงพอใจที่เปนมาตรฐาน วิเคราะหขอมูลดวยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติรอยละ

ผลการศึกษา พบวา ภายหลังกลุมตัวอยางใชนวัตกรรมไมพายคลายเสนเพื่อบรรเทาอาการปวดกลาม เนื้อขาพบวาผูปวยมี
การเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น กลุมเปาหมายที่มีอาการปวดในระดับ 5 คือ ปวดระดับปานกลาง จํานวน 42 ราย คิดเปนรอยละ 84

อาการปวดระดับ 6-7 ปวดมากพอสมควร จํานวน 8 ราย คิดเปนรอยละ 16 และหลังการใชนวัตกรรมไมพายคลายเสนเพื่อลด
อาการปวดกลามเนื้อขา แลวพบวาผูปวยมีอาการปวดลดลงอยูในระดับ 0-1 ระดับที่ยอมรับได จํานวน 45 ราย คิดเปนรอย
ละ 90 และอยูในระดับ 4 คือ มีอาการปวดเล็กนอยพอทนได จํานวน 5 ราย คิดเปนรอยละ 10 และจากการประเมินความพึง

พอใจของผูปวยที่ใชนวัตกรรมไมพายคลายเสนเพื่อบรรเทาอาการปวดกลามเนื้อขา พบวา มีความพึงพอใจมากที่สุดรอยละ
100 ในดานดังตอไปนี้ คือ ขั้นตอนในการใชบริการนวัตกรรม ระยะเวลาในการรับบริการความเสมอภาคในการใหบริการ
และอาการไมพึงประสงคหลังการใชนวัตกรรม เชน บวม ฟกช้ํา พึงพอใจรอยละ 98 ในดานความสะดวกรวดเร็วของการ
ใหบริการ และพึงพอใจรอยละ 60 ในดาน รูปแบบ/ขนาด ของตัวนวัตกรรม และใหความคิดเห็นเพิ่มเติมวา เปนนวัตกรรมที่
ดีสามารถใชนวัตกรรมเพื่อบําบัดบรรเทาอาการปวดกลามเนื้อขาไดดวยตนเอง และทําไวใชเองในครอบครัวไดมีตนทุนในการ

ผลิตเพียง 40 บาท ผูปวยที่ไมสามารถมารับบริการที่สถานบริการก็สามารถใชนวัตกรรม เพื่อบําบัดรักษาอาการปวดที่บาน
ดวยตนเอง เพื่อเปนการสงเสริมภูมิปญญาไทยในการดูแลรักษาสุขภาพและทําใหมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ควรมีการสงเสริมให
มีการดําเนินงานการประยุกตใชนวัตกรรมไมพายคลายเสนอยางตอเนื่องและขยายโอกาสสูพื้นที่บริการใกลเคียง และควร

สงเสริมใหมีการดําเนินการศึกษาเพิ่มเติมในกลุมตัวอยางที่มีขนาดเพิ่มขึ้น เพื่อใหสามารถประเมินผลไดอยางถูกตองแมนยํา
และมีประสิทธิภาพ และสามารถพัฒนารูปแบบนวัตกรรมใหใชใหเกิดประโยชนตอผูปวยอยางยั่งยืนตอไป

53