Page 101 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
P. 101
วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564 Vol. 19 No. 2 May-August 2021
นิพนธ์ต้นฉบับ
ประสิทธิผลและความปลอดภัยของตำารับยาสมุนไพรศุขไสยาศน์ในโรคนอนไม่
หลับเรื้อรัง : การศึกษาย้อนหลังเบื้องต้นในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
ณัชชา เต็งเติมวงศ์
งานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ตำาบลท่างาม อำาเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี 25000
ผู้รับผิดชอบบทความ: Nutcha11oil@gmail.com
บทคัดย่อ
ตำ�รับย� “ศุขไสย�ศน์” ซึ่งมีใบกัญช�ปรุงผสม มีข้อบ่งใช้ในก�รบรรเท�อ�ก�รนอนไม่หลับ แต่ยังข�ดข้อมูล
ประสิทธิผลและคว�มปลอดภัย เนื่องจ�กพระร�ชบัญญัติย�เสพติดให้โทษ ห้�มก�รเสพกัญช�ซึ่งเป็นย�เสพติดให้
โทษประเภท 5 ม�น�นกว่� 60 ปี ระเบียบวิธีศึกษ� เป็นก�รศึกษ�ย้อนหลัง โดยสืบค้นเวชระเบียนผู้ป่วยโรคนอนไม่
หลับเรื้อรังที่ม�รักษ�ที่คลินิกกัญช�ท�งก�รแพทย์แผนไทย โรงพย�บ�ลเจ้�พระย�อภัยภูเบศร จ.ปร�จีนบุรี โดยผู้ป่วย
มีอ�ก�รนอนไม่หลับม�กกว่� 1 เดือน ผลรวมคะแนนคุณภ�พก�รนอนหลับ (Pittsburgh Sleep Quality Index: PSQI)
ม�กกว่� 5 คะแนน และมีผลก�รติดต�มคุณภ�พก�รนอนหลับอย่�งน้อย 1 ครั้ง ผลก�รศึกษ� มีผู้ป่วยทั้งสิ้น 25 ร�ย
แบ่งเป็นเพศหญิง 13 ร�ย และเพศช�ย 12 ร�ย มีอ�ยุเฉลี่ย 56 ± 13.08 ปี ค่�เฉลี่ยผลรวมคะแนนคุณภ�พก�รนอนหลับ
(PSQI) ก่อนก�รรักษ� เท่�กับ 14.76 ± 3.07 และหลังก�รติดต�มอ�ก�รครั้งที่ 1 ถึง 6 เท่�กับ 10.56 ± 3.69, 7.70 ±
3.54, 9.30 ± 3.56, 8.71 ± 4.38, 7.20 ± 3.89, 8.00 ± 5.29 ต�มลำ�ดับ เมื่อเปรียบเทียบผลก�รรักษ�ก่อนและหลัง พบว่�
มีคว�มแตกต่�งอย่�งมีนัยสำ�คัญท�งสถิติทุกครั้ง (p < 0.05) ยกเว้นครั้งสุดท้�ย โดยหลังก�รรักษ�มีผู้ป่วยที่มีคะแนน
คุณภ�พก�รนอนหลับที่ดี (PSQI ≤ 5 คะแนน) 6 ร�ย และมีผลเพิ่มคุณภ�พชีวิตด้�นสุขภ�พ (EQ-5D-5L) เล็กน้อย
ทั้งนี้อ�จเนื่องจ�กผู้ป่วยมีคุณภ�พชีวิตที่ดีตั้งแต่ก่อนก�รรักษ� ด้�นคว�มปลอดภัย พบว่� ร้อยละ 64 เกิดอ�ก�รไม่พึง
ประสงค์ โดยพบก�รระค�ยเคืองท�งเดินอ�ห�รม�กที่สุด อภิปร�ยและข้อสรุป ย�ตำ�รับศุขไสย�ศน์มีประสิทธิผลใน
ก�รบรรเท�อ�ก�รนอนไม่หลับในผู้ป่วยกลุ่มโรคดังกล่�วอย่�งมีนัยสำ�คัญท�งสถิติในช่วง 5 เดือนแรกของก�รรักษ�
ควรมีก�รศึกษ�ประสิทธิผลและคว�มปลอดภัยของตำ�รับย�นี้แบบไปข้�งหน้�ในผู้เข้�ร่วมวิจัยกลุ่มใหญ่ขึ้นต่อไป และ
ควรพิจ�รณ�ปรับรูปแบบหรือพัฒน�ตำ�รับย� ให้เหม�ะสมเพื่อลดอ�ก�รไม่พึงประสงค์ที่อ�จเกิดขึ้นได้
คำ�สำ�คัญ: นอนไม่หลับ, ศุขไสย�ศน์, ย�สมุนไพร, กัญช�, คว�มปลอดภัย
Received date 20/12/20; Revised date 16/03/21; Accepted date 14/08/21
331
