Page 208 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 17 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2562
558 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Vol. 17 No. 3 September-December 2019
ปีที่ 17 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2562

ปกิณกะ

โกฐน้ำ�เต้� (KOT NAM-TAO)

คณะอนุกรรมการจัดทำาตำาราอ้างอิงยาสมุนไพรไทย*
ในคณะกรรมการคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

บทความนี้นำาเสนอยาสมุนไพรแต่ละชนิด ที่คณะอนุกรรมการฯ จัดทำาขึ้นก่อนรวบรวมจัดพิมพ์
เป็นรูปเล่ม “ตำาราอ้างอิงยาสมุนไพรไทย” เพื่อเป็นเวทีประชาพิจารณ์

Rhizoma et Radix Rhei

Medicinal Rhubarb
โกฐน�้ำเต้ำเป็นเหง้ำและรำกแห้งของพืชชนิดใด

ชนิดหนึ่งใน 3 ชนิด คือ ชนิดที่มีชื่อวิทยำศำสตร์ว่ำ
Rheum officinale Baill., ชนิด R. palmatum L.
หรือชนิด R. tanguticum (Maxim. ex Regel)

Maxim. ex Balf. ในวงศ์ Polygonaceae [1-3]
ชื่อพ้อง

1. Rheum potaninii Losinsk. เป็นชื่อพ้อง
ของ R. palmatum L. [4] ชื่ออื่น ต้ำหวง, ตั่วอึ้ง, rhubarb [2-3]
2. Rheum palmatum L. var. tanguticum ลักษณะพืช

Maxim. ex Regel, R. palmatum subsp. dissec- 1. ต้นโกฐน�้ำเต้ำชนิด R. officinale Baill. เป็น
tum Stapf; R. tanguticum (Maxim. Ex Regel) ไม้ล้มลุกอำยุหลำยปี สูง 1.5-2 เมตร รำก เหง้ำ และ
var. viridiflorum Y.K.Yang & D.K. Zhang. เป็น ล�ำต้น อ้วนสั้น ล�ำต้นกลวง เปลือกเป็นร่องตำมยำว มี

ชื่อพ้องของ R. tanguticum (Maxim. ex Regel) ขนสีขำว โดยเฉพำะตรงข้อป่องออก ใบ เป็นใบเดี่ยว
Maxim. ex Balf. [2-3] เรียงเวียน ที่โคนต้นอำจมีน้อย หนำแน่น หรือออก

*ประธานอนุกรรมการ นพ. วิชัย โชควิวัฒน, รองประธานอนุกรรมการ รศ.ดร. ชยันต์ พิเชียรสุนทร, อนุกรรรมการ ศ.ดร. พเยาว์
เหมือนวงษ์ญาติ, รศ. กัลยา ภราไดย, รศ.ดร. วันดี กฤษณพันธ์, รศ.ดร. รพีพล ภโววาท, นายวินิต อัศวกิจวิรี, นพ. ปราโมทย์
เสถียรรัตน์, ดร. ก่องกานดา ชยามฤต, นางจารีย์ บันสิทธิ์, น.ส.นันทนา สิทธิชัย, นางนัยนา วราอัศวปติ, นางเย็นจิตร เตชะดำารงสิน,
นางอภิญญา เวชพงศา, นายวุฒิ วุฒิธรรมเวช, ผศ. ร.ต.อ.หญิง สุชาดา สุขหร่อง, นายยอดวิทย์ กาจญจนการุณ, นางพรทิพย์
เติมวิเศษ, อนุกรรมการและเลขานุการ ดร. อัญชลี จูฑะพุทธิ, อนุกรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ น.ส. สารินี เลนะพันธ์, นางบุษราภรณ์
จันทา, น.ส.จิราภรณ์ บุญมาก, ว่าที่ ร.ต. ทวิช ศิริมุสิกะ

558