Page 52 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565

250 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565

การเผยแพร่ ไม่ลดระดับ แม้ไม่สามารถใช้กราฟกรวย หรือแผ่นไม้ [10,15,17] ผลต่างค่าเฉลี่ยมาตรฐานเท่ากับ
คว�่า (funnel plot) ประเมินได้เนื่องจากจ�านวนรายงาน -0.97 95% CI: -1.30 ถึง -0.64) แสดงให้เห็นว่า การใช้

[12]
วิจัยที่คัดเข้ามา 5 เรื่อง แต่เมื่อพิจารณาผลการ อุปกรณ์นวดเท้าเป็นเวลานานสามารถช่วยกระตุ้นการ
[8-9]
ประเมินความเสี่ยงต่อการอคติจากการเลือกรายงาน ไหลเวียนของเลือดและเพิ่มการรับรู้ความรู้สึก กลุ่ม
ทั้ง 5 เรื่อง ผลการประเมินอยู่ในระดับต�่าทั้งนี้เพราะ ทดลองจึงมีจ�านวนจุดชาเท้าน้อยกว่ากลุ่มควบคุม

2
ผลลัพธ์ของแต่ละรายงานวิจัยถูกรายงานครบถ้วน แม้ว่าผลลัพธ์ไม่มีความต่าง นั่นคือ I เท่ากับ
ตามวัตถุประสงค์ของการวิจัยที่แต่ละรายงานวิจัย ร้อยละ 0.0 p-value เท่ากับ 0.48 แต่อย่างไรก็ตาม
ระบุไว้ จึงสรุปได้ว่า ความแน่นอนของหลักฐานอยู่ใน เมื่อน�ารายงานวิจัยที่ไม่ได้ตีพิมพ์ในวารสารออกซึ่ง

[6]
ระดับต�่ามาก มี 1 เรื่อง ผลการศึกษายังคงไม่แตกต่างจากก่อน
น�ารายงานวิจัยดังกล่าวออก นั่นคือ ผลต่างค่าเฉลี่ย
อภิปร�ยผล มาตรฐานเท่ากับ -1.07 (95% CI: -1.35 ถึง -0.79)

จ�านวนรายงานวิจัยที่คัดเข้ามาในการศึกษา เมื่อเทียบกับที่ยังไม่น�ารายงานวิจัยที่ไม่ได้ตีพิมพ์
6 เรื่อง เป็นรายงานวิจัยที่มีผลลัพธ์ คือ การรับรู้ ในวารสารออก ผลต่างของค่าเฉลี่ยมาตรฐานเท่ากับ

ความรู้สึกที่เท้า 1 เรื่อง และ จ�านวนจุดชาเท้า 5 -1.14 (95% CI: -1.40 ถึง -0.88) จึงสรุปได้ว่า ผลการ
[14]
เรื่อง [6,10,15-17] ไม่ปรากฏรายงานวิจัยกรณีผลลัพธ์แบบ ศึกษาที่มาจากรายงานวิจัยซึ่งไม่ได้ตีพิมพ์ในวารสาร 1
ทวิภาค นั่นคือ การมีอาการชาเท้า (มี/ไม่มี หรือ ชา/ เรื่องนั้น ไม่ส่งผลต่อผลการศึกษาโดยรวมทั้งหมด

ไม่ชา) กรณีจ�านวนจุดการรับรู้ความรู้สึกที่เท้า สรุป เมื่อเปรียบเทียบผลการทบทวนอย่างเป็นระบบ
ได้ว่า การนวดเท้าด้วยกะลามะพร้าวช่วยเพิ่มจ�านวน นี้กับการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบของ

จุดการรับรู้ความรู้สึกที่เท้าแต่เพิ่มไม่มาก (ผลต่าง ดวงใจ พรหมพยัคฆ์ และคณะ พบผลการศึกษา
[11]
ค่าเฉลี่ย 1.00 จุด 95% CI: 0.31 ถึง 1.69 จุด) ทั้งนี้ ที่เหมือนกัน นั่นคือ อาการชาเท้าของกลุ่มทดลองที่
เพราะการทดลองดังกล่าวให้ผู้เข้าร่วมวิจัยนวดเท้า นวดเท้าด้วยอุปกรณ์ดีกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัย

เพียง 1 ครั้ง และท�าการประเมินจ�านวนจุดชาเท้าทันที ส�าคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) แต่ในส่วนของค่า
จึงท�าให้จ�านวนจุดการรับรู้ความรู้สึกที่เท้ากลุ่มทดลอง ประมาณผลนั่นคือ ผลต่างค่าเฉลี่ยหรือผลต่างค่า
กับกลุ่มควบคุมมีความต่างกันไม่มาก กรณีผลลัพธ์ เฉลี่ยมาตรฐานจ�านวนจุดอาการชาหรือจ�านวนจุด

คือ จ�านวนจุดอาการชาเท้า สรุปได้ว่า การนวดด้วย การรับรู้ความรู้สึกที่เท้าไม่สามารถน�ามาเปรียบเทียบ
อุปกรณ์ช่วยลดจ�านวนจุดอาการชาเท้าอย่างมาก [18] กันได้เพราะการศึกษาของดวงใจ พรหมพยัคฆ์ และ
(ผลต่างของค่าเฉลี่ยมาตรฐาน -1.14 95% CI: -1.40 คณะ ไม่มีการรายงานค่าดังกล่าว
[11]
ถึง -0.88) เมื่อพิจารณาตามประเภทของอุปกรณ์ ไม่ ผลการประเมินความแน่นอนของหลักฐาน
ว่าจะเป็นอุปกรณ์ประเภทใดก็ตามที่ใช้นวดเท้า กลุ่ม กรณีผลลัพธ์ คือ จ�านวนจุดรับรู้ความรู้สึกที่เท้าผล

ทดลองมีจ�านวนจุดชาเท้าน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่าง การประเมินอยู่ในระดับต�่าเนื่องจากถูกลดระดับจาก
มาก (กะลามะพร้าว ผลต่างค่าเฉลี่ยมาตรฐาน ความเสี่ยงต่อการเกิดอคติที่ไม่ชัดเจนและการไม่พบ
[18]
[6,16]
เท่ากับ -1.41 95% CI: -1.83 ถึง -0.99 และ รางไม้ หลักฐานโดยตรง กรณีผลลัพธ์ คือ จ�านวนจุดอาการ