Page 187 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 19 ฉบับที่ 3
P. 187
J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 3 Sep-Dec 2021 733
ตารางที่ 2 (ต่อ) สรรพคุณและข้อมูลสนับสนุนทางเภสัชวิทยาของสมุนไพรในสูตรยาพอกสมุนไพร
สมุนไพร
สรรพคุณ ข้อมูลสนับสนุน
ในสูตรยาพอกสมุนไพร
ขมิ้นชัน ฟกช�้าบวม ปวดไหล่และแขน บวมช�้า ปวดและบวม) เช่นเดียวกับยา diclofenac ซึ่งเป็นยา
และปวดบวม แก้ปวดข้อ สมานแผลสด ประเภท ยา NSAIDs ซึ่งเป็นยากลุ่มยาแก้ปวดและต้านการ
และแผลถลอก ผสมยานวดคลายเส้น อักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์ และมีรายงานการศึกษาวิจัยอีก
แก้เคล็ดขัดยอก แก้กลากเกลื้อน แก้ ชิ้นหนึ่งระบุว่า เมื่อใช้สารสกัดขมิ้นชันในการรักษาผู้ป่วย
โรคผิวหนังผื่นคัน สมานแผล รักษาฝี ข้อเข่าเสื่อม เปรียบเทียบกับยา Ibuprofen ซึ่งเป็นยากลุ่ม
แผลพุพอง [9] NSAIDs เหมือนกับยา diclofenac แล้วพบว่ามีฤทธิ์เทียบ
เท่ากันแค่มีอาการข้างเคียงในกระเพาะอาหารน้อยกว่า
จะเห็นได้ว่าสารสกัดขมิ้นชันนั้นมีฤทธิ์ต้านการอักเสบของ
[37]
เนื้อเยื่อและเซลล์ได้
ขิง เหง้า ใช้รักษาอาการท้องอืดเฟ้อเสียด การศึกษาฤทธิ์ปกป้องเซลล์ในระบบประสาทชนิด astro-
ท้อง อาหารไม่ย่อย ปวดเกร็งช่องท้อง cytes ในหนูขาว ของสาร [6]-shogaol ซึ่งเป็นสารส�าคัญ
แก้คลื่นไส้อาเจียน ขับน�้าดีช่วยย่อย ที่อยู่ในเหง้าขิง จากการเหนี่ยวน�าให้เกิดการอักเสบด้วย
อาหาร ช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร สาร lipopolysaccharide (LPS) พบว่าสาร [6]-shogaol
รักษาอาการหวัด แก้ไอ ขับเสมหะ สามารถยับยั้งการหลั่งสารก่อการอักเสบชนิดต่างๆ รวม
รักษาอาการปวดศีรษะเนื่องจาก ทั้งลดระดับของ nitric oxide syntheses, cyclooxygen-
ไมเกรน และรักษาอาการปวดข้อ ปวด ase-2 และ phospho-NF-κB ที่เพิ่มขึ้นจากการเหนี่ยว
กล้ามเนื้อ น�าด้วย lipopolysaccharide
[9]
[9]
บทวิจ�รณ์ ยาพอกส่วนใหญ่จะประกอบด้วยสมุนไพรที่มีฤทธิ์
โรคข้อเข่าเสื่อม ซึ่งเป็น 1 ใน 10 โรคที่เป็น ต้านการอักเสบ และลดอาการปวดได้ ส่วนประกอบ
สาเหตุส�าคัญอันก่อให้เกิดความพิการในผู้สูงอายุ อีก สมุนไพรจะแตกต่างกันไปความบริบทของพื้นที่ เน้น
ทั้งยังส่งผลกระทบสูงต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ สมุนไพรที่สามารถหาได้ง่ายในท้องถิ่น โดยจากการ
และครอบครัว ถือเป็นปัญหาสุขภาพที่หน่วยบริการ วิเคราะห์สูตรยาพอกสมุนไพรจากตารางที่ 1 พบว่า
สุขภาพควรให้ความส�าคัญในการดูแลรักษา และ ส่วนใหญ่จะมีตัวยาหลักคือ ไพล ซึ่งเป็นสมุนไพรที่มี
ป้องกันการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม สรรพคุณแก้ปวดกล้ามเนื้อ เคล็ดขัดยอก ฟกช�้า บวม
จากการทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับสูตรยา ลดอาการปวดและอักเสบ มีฤทธิ์เป็นยาชาเฉพาะที่ จึง
พอกสมุนไพร พบว่า ส่วนประกอบสมุนไพรในสูตร นิยมใส่ไพลเป็นส่วนประกอบในสูตรยาพอกสมุนไพร
