Page 55 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3
P. 55
J Thai Trad Alt Med Vol. 17 No. 3 Sep-Dec 2019 405
นุ่ม มีทั้งสีเหลือง สีขำว และสีอื่น ๆ ตำมส่วนผสม มี ใช้แก้ปวดภำยนอก และบรรเทำอำกำรคลื่นไส้อำเจียน
กลิ่นหอม นิยมใช้บรรเทำอำกำรวิงเวียนศีรษะ หน้ำ วิงเวียนศีรษะทั่วไป จนเมื่อบิดำเสียชีวิตจึงได้ด�ำเนิน
มืดตำลำย เมำรถ เมำเรือ คลื่นไส้ อำเจียน รวมถึงใช้ กิจกำรของบิดำเรื่อยมำ
ทำนวดกล้ำมเนื้อ แก้อำกำรปวดบวม อำกำรเมื่อยล้ำ กำรศึกษำต�ำรับยำฝรั่ง และได้ค้นคว้ำน�ำมำ
้
ฟกช�ำด�ำเขียว และแมลงกัดต่อย ปรับปรุงส่วนผสมและสรรพคุณต�ำรับยำของตนเอง
ประวัติยำหม่อง ยำหม่องไม่เคยถูกกล่ำวถึง ใน จนกลำยเป็นยำแก้ปวดภำยนอกและบรรเทำอำกำร
สำรำนุกรมฉบับใดแต่พบหัวข้อที่เกี่ยวข้องในยำต�ำรับ คลื่นไส้ วิงเวียนศีรษะที่นิยมกันในขณะนั้น ต่อมำ
หลวงและยำสำมัญประจ�ำบ้ำนที่ระบุถึง “ขี้ผึ้งทำแก้ Boon Par ได้ส่งจดหมำยให้พี่ชำย Boon Haw กลับ
ปวดบวม’’ ซึ่งน่ำจะตีควำมหมำยรวมถึง “ยำหม่อง’’ มำช่วยกิจกำรของตน Boon Haw เป็นคนกล้ำได้
แต่ทั้งนี้ขี้ผึ้งทำแก้ปวดบวมไม่ได้ระบุถึงสรรพคุณ กล้ำเสีย และมีควำมเป็นผู้น�ำ ประกอบกับควำมเป็น
และวิธีกำรใช้ที่ครอบคลุมของยำหม่องอย่ำงแท้จริง ผู้เชี่ยวชำญทำงด้ำนสมุนไพรของ Boon Par ท�ำให้
จึงสันนิษฐำนได้ว่ำยำหม่อง กับ ขี้ผึ้งทำแก้ปวดบวม ตัวยำที่บรรจุในขวดแก้วเหลี่ยมขนำดเล็กเป็นรู้จักกัน
อำจหมำยถึงตัวยำต่ำงต�ำรับกันก็เป็นได้ ค�ำว่ำ “ยำ อย่ำงแพร่หลำยในประเทศพม่ำ ภำยหลังสงครำมโลก
หม่อง’’ ถูกกล่ำวถึงครั้งแรกในบทควำมของเอกสำรที่ ครั้งที่ 1 ทั้งสองได้อพยพออกจำกประเทศพม่ำ มำ
เผยแพร่เนื่องในโอกำสครบรอบ 25 ปีของบริษัท Haw ด�ำเนินกิจกำรต่อที่ประเทศสิงคโปร์ จนกิจกำรเติบโต
Par Brothers International Limited ที่เป็นเจ้ำของ มีกำรส่งจ�ำหน่ำยผลิตภัณฑ์ไปยังประเทศต่ำง ๆ ทั่ว
และผู้ผลิต “ยำหม่องตรำเสือ’’ ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ค�ำว่ำ โลกโดยในประเทศไทยมีกำรใช้ชื่อเรียกผลิตภัณฑ์ว่ำ
“ยำหม่อง’’ รำยแรกของโลกเนื้อหำบทควำมดังกล่ำว “ยำหม่องตรำเสือ’’ หรือที่เรียกกันสั้น ๆ จนติดปำกคน
กล่ำวถึง เหตุกำรณ์เมื่อปี ค.ศ. 1800 (พ.ศ. 2343) ที่ ไทยว่ำ “ยำหม่อง’’ ค�ำว่ำ “หม่อง’’ เป็นชื่อสะท้อนของ
มีหมอสมุนไพรชำวจีนชื่อ Aw Chu Kin ได้ออกเดิน ผลิตภัณฑ์ ที่มีถิ่นก�ำเนิดในประเทศพม่ำนั่นเอง แต่มี
ทำงไปแสวงโชคที่ประเทศพม่ำซึ่งขณะนั้นพม่ำอยู่ภำย ข้อสันนิษฐำนในอีกด้ำนของที่มำค�ำว่ำ “ยำหม่อง’’ ที่
้
ใต้กำรปกครองของประเทศอังกฤษ โดยเปิดร้ำนขำย กล่ำวถึงต�ำรับยำหม่องที่ประกอบด้วยน�ำมันหม่องตะ
ยำสมุนไพรเล็ก ๆ ที่ประเทศพม่ำ นำนหลำยปีจนมี หยก มีลักษณะเป็นขี้ผึ้งอ่อน สีขำวขุ่น ทำแล้วร้อน ใช้
บุตรชำย 3 คน พี่ชำยคนโตชื่อ Boon Leong น้องคน ทำแก้เคล็ดขัดยอก ถือเป็นยำแก้เคล็ดขัดยอกที่ขำยดี
้
รอง Boon Haw และน้องชำยคนสุดท้อง Boon Par ในสมัยนั้น และต่อมำมีกำรท�ำน�ำมันหม่องตะกิด ออก
แต่พี่ชำยคนโต Boon Leong ได้เสียชีวิตในขณะยัง มำจ�ำหน่ำยบ้ำง แต่ต่อมำยำทั้งสองก็เลิกผลิต จนมีกำร
เด็ก Boon Haw และ Boon Par เติบโต และได้เรียน ผลิตขี้ผึ้งถูนวดขึ้นมำใช้แทน โดยมีคุณสมบัติคล้ำย
้
ที่โรงเรียนชำวอังกฤษ แต่ Boon Haw เป็นคนมีนิสัย น�ำมันหม่อง จนเป็นที่มำของค�ำว่ำ “ยำหม่อง’’ ที่ใช้
้
เกเร จึงถูกส่งตัวกลับประเทศจีน ส่วน Boon Par ได้ เรียกแทนชื่อน�ำมันหม่องที่เป็นต้นต�ำรับ [2]
ศึกษำเล่ำเรียน และได้รับกำรถ่ำยทอดวิชำสมุนไพร กำรกลั่นเป็นกระบวนกำรง่ำยที่สุดของกำรสกัด
้
จำกบิดำเพียงคนเดียว ซึ่งเป็นต�ำรับยำที่ได้รับกำร น�ำมันหอมระเหย โดยพืชที่ใช้กลั่นต้องจุ่มอยู่ในตัวท�ำ
ถ่ำยทอดมำจำกส�ำนักรำชวังจีน โดยเฉพำะต�ำรับยำที่ ละลำยที่เดือดทั้งหมด อำจพบพืชบำงชนิดเบำ อำจจะ