Page 290 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
P. 290
520 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
พื้นที่ส่วนใหญ่กลายเป็นชุมชนเมืองและปัจจุบันการ ใช้เพื่อถ่ายพยาธิในคนและสัตว์มีหลายชนิด เช่น
้
สร้างบ้านเรือนของคนในชุมชนอาจได้มีการลุกลำาโดย เปลือกสะเดา ใบขี้เหล็ก ใบมะละกอ ผลมะเกลือ ใบ
สร้างแทนที่ป่าซึ่งอาจมีสมุนไพรเพื่อรักษาโรคต่าง ๆ แก้ว เปลือกต้นทับทิม เมล็ดมะขาม เมล็ดเล็บมือนาง
จึงทำาให้ปัจจุบันสมุนไพรเพื่อการรักษาโรคต่าง ๆ หา มะหาด ใบและเมล็ดน้อยหน่า มะขาม ลูกสะแก ลูกยอ
ได้ยากขึ้นและทำาให้การใช้สมุนไพรของประชาชนใน มะละกอ หมากเครือเขาคำาาหรือสังวาลพระอินทร์
พื้นที่ลดน้อยลง ซึ่งสอดคล้องกับการศึกษาพฤติกรรม ชะอม เปลือกต้นเหมือดแอ และคูน เป็นต้น [19]
การใช้สมุนไพรคือความสะดวกสบายในการใช้ยา และในการบรรเทาอาการไข้ พืชสมุนไพรที่นิยมใช้
สมุนไพรที่สามารถหาได้ง่าย หมายถึงสมุนไพรที่ชาว รักษาไข้ในปัจจุบัน เช่น บอระเพ็ด ปลาไหลเผือก ฟ้า
[20]
บ้านมักจะปลูกตามบริเวณบ้านในการนำามาใช้ในการ ทะลายโจรและย่านาง
ประกอบอาหารและใช้เป็นยารักษาโรคซึ่งโรคบาง ส่วนปัจจัยที่สัมพันธ์กับการใช้ประโยชน์พืช
โรคสามารถเกิดได้ง่าย เช่น บางรายที่มีอาการท้อง สมุนไพรพื้นบ้านเพื่อการรักษาโรคของประชาชน พบ
้
เสีย สามารถนำาเปลือกของต้นฝรั่งมาต้มนำากินซึ่ง ว่า เมื่อประชาชนมีการรับรู้ว่าสมุนไพรพื้นบ้านนำา
จะช่วยรักษาอาการท้องเสียได้เป็นอย่างดี และใน มาประยุกต์ใช้เพื่อการรักษาโรคได้มากขึ้น การใช้
[16]
ส่วนของการใช้สมุนไพรในการบำารุงร่างกายโดยส่วน ประโยชน์พืชสมุนไพรพื้นบ้านเพื่อการรักษาโรคของ
ใหญ่ เลือกใช้สมุนไพรที่มีอยู่ ยกตัวอย่าง ภาคใต้ ประชาชนเพิ่มมากขึ้น อาจเป็นไปได้ว่า ระบบข่าวสาร
ได้แก่ ขมิ้น ไพล ตะไคร้ ว่านนางคำา ว่านชักมดลูก ฟ้า ความรู้จากสถานบริการสุขภาพ หน่วยงานด้าน
[17]
ทะลายโจร บอระเพ็ด การบรรเทาอาการ/รักษาโรค สุขภาพและสื่อต่าง ๆ เรื่องการใช้สมุนไพรพื้นบ้าน
ที่เกี่ยวกับผิวหนัง 3 อันดับแรก พบว่า อันดับที่ 1 ใช้ รักษาโรคเข้าถึงในพื้นที่ของประชาชน ซึ่งอาจรวมไป
้
ว่านหางจระเข้มากที่สุดรักษาแผลไฟไหม้นำาร้อนลวก ถึงองค์ความรู้การใช้สมุนไพรพื้นบ้านรักษาโรคของ
มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 2.15 อันดับที่ 2 ใช้พญายอ คนรุ่นหลังที่สืบทอดกันมาจากตำารา หนังสือ หรือการ
บรรเทาหรือรักษาโรคเริม/งูสวัด มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ บอกเล่าสรรพคุณต่าง ๆ ของสมุนไพรมารุ่นต่อรุ่น มี
1.37 อันดับที่ 3 มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากันสองข้อ ได้แก่ ใช้ ส่วนให้ประชาชนมีความรู้เรื่องสมุนไพรพื้นบ้านมาก
ตำาลึงเมื่อมีผื่นคันจากแมลงสัตว์กัดต่อย และใช้บัวบก ขึ้นและหันมาใช้สมุนไพรพื้นบ้านในการใช้รักษาโรค
้
รักษาแผลไฟไหม้นำาร้อนลวก มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากันที่ สอดคล้องกับการศึกษา การมีปัญหาสุขภาพ การรับ
1.25 ส่วนสมุนไพรที่กลุ่มตัวอย่างเลือกใช้น้อยที่สุดใน รู้ประโยชน์และการได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมและ
การบรรเทาอาการ/รักษาโรคที่เกี่ยวกับผิวหนัง ได้แก่ ข่าวสารมีความสัมพันธ์เชิงบวกต่อพฤติกรรมสุขภาพ
เทียนบ้านและว่านมหากาฬ ใช้เมื่อเป็นฝี หรือแผล ตนเอง ได้แก่ ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพรในการ
พุพอง และมะคำาดีควาย ใช้รักษาโรคชันนะตุ ซึ่งมี ดูแลตนเอง และยังสอดคล้องกับการดูแลสุขภาพ
คะแนนเฉลี่ยเท่ากันที่ 1.08 อีกทั้งกลุ่มตัวอย่างส่วน ตนเอง ทัศนคติต่อการใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพ
ใหญ่เลือกใช้ไพลมากที่สุด เมื่อมีอาการปวดเมื่อย ตนเอง และการรับรู้ประโยชน์จากการใช้สมุนไพรใน
[18]
เคล็ด ขัด ยอก ซึ่งมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 1.62 การดูแลสุขภาพตนเอง มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรม
การขับพยาธิ พืชสมุนไพรในพื้นที่ ที่สามารถนำาามา การใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง [21-22]
