Page 59 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 2
P. 59
J Thai Trad Alt Med Vol. 17 No. 2 May-Aug 2019 197
ก�รนั่งถ่�น เป็นต้น โดยเชื่อว่�วิธีก�รปฏิบัติดังกล่�ว ครอบครัวเพร�ะชุดนวัตกรรมนี้ผลิตโดยบุคล�กรที่มี
จะช่วยทำ�ให้หญิงหลังคลอดผิวพรรณดี ช่วยขับนำ้� คว�มรู้ด้�นนี้โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้�งและพัฒน�
ค�วปล� มดลูกเข้�อู่เร็วขึ้น และช่วยให้ร่�งก�ยกลับ ชุดนวัตกรรมทับหม้อเกลือด้วยตนเองของหญิงหลัง
คืนสู่ภ�วะปกติเหมือนก่อนตั้งครรภ์ ก�รทับหม้อ คลอด และเพื่อประเมินผลก�รใช้ชุดนวัตกรรมทับ
[3]
เกลือเป็นวิธีก�รดูแลหญิงหลังคลอดท�งแพทย์แผน หม้อเกลือด้วยตนเองของหญิงหลังคลอด
ไทยวิธีหนึ่ง โดยมีคว�มเชื่อที่ว่�ก�รทับหม้อเกลือจะ
ช่วยให้มดลูกเข้�อู่ได้เร็ว กระตุ้นก�รไหลเวียนเลือด ระเบียบวิธีศึกษ�
นำ้�ค�วปล�ไหลสะดวก บรรเท�อ�ก�รปวดเมื่อย ช่วย ก�รวิจัยครั้งนี้เป็นก�รวิจัยเชิงปริม�ณ (quan-
ลดไขมันที่หน้�ท้อง แพทย์แผนไทยมีวิธีก�รทับหม้อ titative research) แบบกึ่งทดลอง (quasi-experi-
[4]
เกลือแก่หญิงหลังคลอดดังนี้ นำ�เกลือเม็ดใส่หม้อ mental research) โดยสร้�งและพัฒน�ชุดนวัตกรรม
ทะนนตั้งไฟให้ร้อนแล้วนำ�ไปว�งบนห่อผ้�สมุนไพร ทับหม้อเกลือด้วยตนเองของหญิงหลังคลอด แล้วนำ�
หลังจ�กนั้นนำ�ไปประคบส่วนต่�ง ๆ ของร่�งก�ยหญิง ไปทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่�งที่สมัครใจเข้�ร่วมก�ร
หลังคลอด เช่น หน้�ท้อง หลัง และข� เป็นต้น โดยมี วิจัย และประเมินผลก�รใช้ชุดนวัตกรรมทับหม้อ
อุปกรณ์ประกอบด้วยผ้�รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส หม้อทะนน เกลือด้วยตนเอง ประช�กร หญิงหลังคลอดที่คลอด
หรือหม้อต�ล 2 ใบ เต� และถ่�นสำ�หรับใช้ติดไฟ บุตรด้วยวิธีปกติ ในเขตพื้นที่อำ�เภอวังทอง จังหวัด
สำ�หรับสมุนไพรประกอบด้วย ไพลสด 1 ส่วน ว่�นน�ง พิษณุโลก โดยมีกลุ่มตัวอย่�ง หญิงคลอดบุตรด้วย
คำ� ½ ส่วน ว่�นชักมดลูก ½ ส่วน ว่�นมห�เมฆ ½ ส่วน วิธีปกติ ในช่วงระยะเวล� 7–10 วันหลังคลอด จำ�นวน
ก�รบูรพอประม�ณ ใบพลับพลึงหรือใบละหุ่งย�ว ทั้งสิ้น 30 คน เกณฑ์คัดเข้� กลุ่มตัวอย่�งสมัครใจเข้�
ประม�ณ 45 ซม. [4] ร่วมก�รวิจัย ไม่มีโรคประจำ�ตัว ไม่มีภ�วะแทรกซ้อน
ก�รวิจัยนี้ได้ตระหนักถึงคว�มสำ�คัญของก�ร ในขณะคลอด และไม่มีข้อห้�มในก�รทับหม้อเกลือ
ทับหม้อเกลือในหญิงหลังคลอด เพร�ะเป็นภูมิปัญญ� ได้แก่ ตกเลือดขณะคลอด หลังคลอด มีโรคติดต่อ
ไทยที่สืบทอดกันม�เป็นระยะเวล�ย�วน�น แต่ ท�งผิวหนัง มีไข้เกิน 37.5 องศ�เซลเซียส และเกณฑ์
เนื่องจ�กขั้นตอน วิธีก�ร อุปกรณ์ สมุนไพรที่ใช้ในก�ร คัดออก กลุ่มตัวอย่�งขอถอนตัวออกจ�กก�รวิจัย
ทับหม้อเกลือที่ถูกต้องและเป็นไปต�มม�ตรฐ�นนั้น
ต้องดำ�เนินก�รโดยบุคล�กรด้�นก�รแพทย์แผนไทย นิย�มศัพท์เชิงปฏิบัติก�ร
อีกทั้งต้องใช้เวล�ในก�รเตรียมอุปกรณ์และดำ�เนิน ชุดนวัตกรรมทับหม้อเกลือ หม�ยถึง ชุดอุปกรณ์
ก�รทับหม้อเกลือน�น ดังนั้น จึงสร้�งและพัฒน�ชุด สำ�หรับก�รทับหม้อเกลือด้วยตนเอง ประกอบด้วย
นวัตกรรมทับหม้อเกลือด้วยตนเอง เพื่อให้หญิงหลัง สมุนไพรสดที่นำ�ม�โขลกและห่อรวมกันในถุงผ้�ดิบ
คลอดส�ม�รถนำ�ไปใช้ทับหม้อเกลือด้วยตนเองที่บ้�น แล้วนำ�ไปไว้ใต้กระเป๋�นำ้�ร้อนไฟฟ้� โดยคว�มร้อน
ทำ�ให้ประหยัดเวล� ลดค่�ใช้จ่�ยในก�รเดินท�งม� จ�กกระเป๋�นำ้�ร้อนไฟฟ้�จะให้คว�มร้อนผ่�นสมุนไพร
รับบริก�รที่โรงพย�บ�ล อีกทั้งยังสร้�งคว�มมั่นใจใน ไปยังบริเวณอวัยวะที่ทับหม้อเกลือ
ม�ตรฐ�นของชุดนวัตกรรมให้แก่หญิงหลังคลอดและ สมุนไพร หม�ยถึง สมุนไพรสดที่ประกอบด้วย
