Page 168 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 21 ฉบับที่ 2

384 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 21 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2566

นอลิกและแอนโทไซยานินในดาหลา มีคุณสมบัติใน pv. campestris ด้วยวิธี agar well diffusion พบว่า
การยับยั้งเอนไซม์คอลลาจิเนสและไทโรซิเนสที่เป็น ส่วนของดาหลาและชนิดของตัวท�าละลายมีส่วนร่วมที่

สาเหตุท�าให้ผิวหนังเกิดรอยเหี่ยวย่นและหมองคล้า [7] แตกต่างกันอย่างมีนัยส�าคัญทางสถิติ (p < 0.05) ใน
Muangkaewngam และคณะ (ค.ศ. 2016) พบว่าการ การยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียทดสอบ สารสกัด
ตรวจสอบด้วยวิธีการทางพฤกษเคมีเบื้องต้นของสาร หยาบในเอธิลอะซิเตทและเอทานอลของดาหลาทุก

สกัดหยาบของทั้ง 5 ส่วน คือสารสกัดหยาบที่สกัดจาก ส่วนยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียทั้ง 7 ชนิด โดยสาร
ล�าต้น ใบ ดอก เหง้า และรากของดาหลาด้วยตัวท�า สกัดหยาบราก ล�าต้นและใบ ในเอธิลอะซิเตทเหมาะ
ละลาย 5 ชนิด คือ เฮกเซน (hexane), ไดคลอโรมีเทน สมที่สุดต่อการยับยั้งแบคทีเรียทดสอบทุกชนิดยกเว้น

(dichloromethane), อะซิโตน (acetone), เมทา S. typhimurium TISTR 292 ซึ่งสารสกัดหยาบเหง้าใน
นอล (methanol) และเอทานอล (ethanol) พบว่าสาร ปิโตรเลียมอีเทอร์และรากในเอทานอลยับยั้งได้ดีกว่า [10]
สกัดหยาบเอทานอลจากทุกส่วนของดาหลาจะมีองค์ ประเทศไทยมีการน�าดอกดาหลามาบริโภคเป็น

ประกอบของสารทั้ง 7 ชนิด คือ อัลคาลอยด์ (alka- อาหารประจ�าวันอย่างแพร่หลาย ภาคใต้นิยมน�ามา
loids), ฟลาโวนอยด์ (flavonoids), ฟีนอล (phenols), ใช้เป็นพืชสมุนไพรผสมในข้าวย�า ดอกตูมและหน่อ

ไกลโคไซด์ (glycosides), เทอร์ปินอยด์ (terpenoids), อ่อนน�าไปปรุงอาหาร ได้รสชาติเผ็ดซ่าอ่อน ๆ กลิ่น
[8]
แทนนิน (tannins) และซาโปนิน (saponins) Run- หอมเด่นเป็นเอกลักษณ์ และจากข้อมูลการศึกษา
gruang และคณะ (ค.ศ. 2018) ได้รายงานผลการ ทางวิทยาศาสตร์ข้างต้นแสดงถึงฤทธิ์ทางชีวภาพของ

ศึกษาปริมาณแอนโทไซยานินและฤทธิ์การต้านอนุมูล ดาหลาที่น่าสนใจหลายชนิด มีศักยภาพสามารถน�าไป
อิสระของสารสกัดดอกดาหลา พบว่าการสกัดด้วย พัฒนาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ยารักษาโรค ผลิตภัณฑ์

โพรพิลีนไกลคอล (propylene glycol) มีปริมาณ เสริมสุขภาพ หรือผลิตภัณฑ์เครื่องส�าอางได้ ท�าให้
ฟีนอลิกทั้งหมดสูงที่สุด เท่ากับ 818.69 ± 85.37 ข้อมูลในการควบคุมคุณภาพทางเคมีของวัตถุดิบดอก
มิลลิกรัม GAE/100 กรัมของตัวอย่างสารสกัด รอง ดาหลาเป็นสิ่งจ�าเป็น แต่ปัจจุบันข้อมูลดังกล่าวยังมีอยู่

ลงมาคือสกัดด้วยเอทานอล มีปริมาณฟีนอลิกเท่ากับ น้อยมาก จึงเป็นที่มาของการศึกษานี้
210.82 ± 8.59 มิลลิกรัม GAE/100 กรัมของตัวอย่าง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาคุณภาพ
[9]
สารสกัด Kaew-on (ค.ศ. 2018) ได้รายงานผล ทางเคมีของดอกดาหลา เพื่อเป็นแนวทางในการ
การศึกษาฤทธิ์ต้านแบคทีเรียของสารสกัดหยาบ ควบคุมคุณภาพของดอกดาหลาและผลิตภัณฑ์จาก
ดาหลาส่วนราก เหง้า ล�าต้น ใบ และดอกในปิโตรเลียม ดอกดาหลาต่อไป
อีเทอร์ เอธิลอะซิเตท และเอทานอล ตามล�าดับ ความ

มีขั้วต่อแบคทีเรียก่อโรค 7 ชนิด ได้แก่ Escherichia ระเบียบวิธีศึกษ�
coli O157:H7, E. coli ATCC 8739, Salmonella

typhimurium S003, S. typhimurium TISTR 292, 1. วัสดุ
Staphylococcus aureus TISTR 118, Pectobacte- 1.1 ตัวอย่างสมุนไพร
rium carotovorum และ Xanthomonas campestris ตัวอย่างวัตถุดิบดอกดาหลาสดระยะดอกบาน