Page 167 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 20 ฉบับที่ 1

J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 1 Jan-Apr 2022 147

อภิปร�ยผล เฉลี่ยใบละ 41.9 มิลลิกรัม มีแอนโดรกราโฟไลด์เฉลี่ย
ใบละ 1.53 มิลลิกรัม
1. ปริม�ณแอนโดรกร�โฟไลด์ในส่วนต่�ง ๆ ใบสดจากต้นแก่มีขนาดใบใหญ่บ้างเล็กบ้างไม่
ของฟ้�ทะล�ยโจรในระยะเก็บเกี่ยวที่ต่�งกัน สม�่าเสมอ มีน�้าหนักสดเฉลี่ยใบละ 116.53 มิลลิกรัม

ฟ้าทะลายโจรต้นอ่อนมีปริมาณแอนโดร- น�้าหนักแห้งเฉลี่ยใบละ 29.13 มิลลิกรัม มีแอนโดร-

กราโฟไลด์ในใบ ส่วนเหนือดิน และล�าต้นเท่ากับ กราโฟไลด์เฉลี่ยใบละ 1.48 มิลลิกรัม
3.65, 2.95 และ 1.03% w/w ตามล�าดับ และต้นแก่
มีปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ เท่ากับ 5.11, 4.90 และ 3. ปริม�ณแอนโดรกร�โฟไลด์ในย�ต้มและนำ้�

0.68% w/w ตามล�าดับ ส่วนดอก ฝัก และเมล็ดมี ช�ใบฟ้�ทะล�ยโจรสด
ปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ เท่ากับ 1.90% w/w จะ ยาต้มที่เตรียมจากส่วนเหนือดินของฟ้าทะลาย-

เห็นได้ว่าใบจากต้นแก่มีปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ โจรต้นแก่ 1 ต้น (83.20 กรัม) ต้มเคี่ยวในหม้อจน
สูงสุดคือ 5.11% w/w เดือดและจนเหลือน�้า 1 ลิตร จะมีปริมาณแอนโดร-
เมื่อเปรียบเทียบระหว่างฟ้าทะลายโจรต้นอ่อน กราโฟไลด์ในน�้ายาต้ม 0.38% w/w ของน�้าหนักพืชสดที่

กับต้นแก่ พบว่า ต้นแก่มีปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ ใช้ นั่นหมายความว่าหากดื่มน�้ายาต้มดังกล่าวหนึ่งแก้ว
ในใบ และส่วนเหนือดินสูงกว่าต้นอ่อน ยกเว้นในส่วน (240 มิลลิลิตร) จะได้รับปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์
ล�าต้นต้นแก่มีปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ต�่ากว่าต้น 75.45 มิลลิกรัม เช่นเดียวกัน หากดื่มน�้าชาที่ได้จากใบ

อ่อน โดยปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ในส่วนต่าง ๆ ต้นแก่หนึ่งก�ามือ (4.29 กรัม) ชงในน�้าเดือดหนึ่งแก้ว
ของฟ้าทะลายโจร เรียงจากสูงไปต�่า ได้แก่ ใบ ส่วน (240 มิลลิลิตร) จะได้รับปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์
เหนือดิน และล�าต้น ตามล�าดับ 12.44 มิลลิกรัม

ทั้งนี้ ส่วนเหนือดินของฟ้าทะลายโจรทั้งต้นอ่อน ทั้งนี้ แอนโดรกราโฟไลด์เป็นสารกลุ่มไดเทอร์
และต้นแก่นี้ มีคุณภาพเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานใน พีนแลคโตน (diterpene lactones) ซึ่งละลายน�้าได้

ต�ารามาตรฐานยาสมุนไพรไทย ซึ่งก�าหนดปริมาณ น้อย ท�าให้ยาต้มและชาชงด้วยน�้า มีปริมาณแอนโดร-
[6]
แอนโดรกราโฟไลด์ในส่วนเหนือดิน ไม่น้อยกว่า 1% กราโฟไลด์น้อย อย่างไรก็ตามพบว่าการให้ความร้อน
w/w อย่างไรก็ตาม ปริมาณของแอนโดรกราโฟไลด์ ด้วยการต้มท�าให้แอนโดรกราโฟไลด์ละลายออกมาได้

ซึ่งเป็นสารส�าคัญที่ใช้ระบุคุณภาพของฟ้าทะลายโจร มากขึ้นเมื่อเทียบกับการชง
อาจมีปริมาณแตกต่างกันได้ตามสถานที่เพาะปลูกและ

ระยะเวลาเก็บเกี่ยว 4. ก�รนำ�ไปใช้ประโยชน์
4.1 การรับประทานยาผงฟ้าทะลายโจร เพื่อ
2. ปริม�ณแอนโดรกร�โฟไลด์และนำ้�หนัก รักษาโควิด-19 โดยยึดขนาดรับประทานที่มีงาน

เฉลี่ยของใบฟ้�ทะล�ยโจรสด วิจัยว่าช่วยลดโอกาสเกิดปอดอักเสบได้ (180

ใบสดจากต้นอ่อน มีขนาดใบใหญ่และสม�่าเสมอ มิลลิกรัมของแอนโดรกราโฟไลด์ต่อวัน นาน 5 วัน)
มีน�้าหนักสดเฉลี่ยใบละ 167.62 มิลลิกรัม น�้าหนักแห้ง ควรรับประทานขนาดต�่าสุดวันละ 2.8 กรัม หากเป็นยา